Η καινούργια ταινία μικρού μήκους του Μιχάλη Χαραλαμπίδη, που μόλις γύρισε από την Αμερική μετά από δύο χρόνια εργασίας του στο Game Of Thrones, είναι στο στάδιο της παραγωγής και τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν στον Λαγκαδά και στην Όσσα Θεσσαλονίκης το διάστημα 22-30 Οκτωβρίου. Η ταινία; «Οι αναμνήσεις μιας κούκλας», μια μεγάλη συμπαραγωγή με την αυστραλιανή εταιρεία Medea Films και τις ελληνικές HeArt Attack Films και NewTech Productions.
H ιστορία ακολουθεί ένα μικρό κορίτσι και την οικογένειά της λίγο πριν ξεσπάσει η Μικρασιατική Καταστροφή.
Η μικρή Μυρτώ χάνει τους δικούς της ανθρώπους και μετέπειτα την παιδικότητά της, αποκτώντας το ρόλο της καινούργιας «μαμάς» μέσα σε ένα βράδυ, κλεισμένη σε ένα υπόγειο με τα δύο μικρότερά της αδέρφια, προστατευόμενοι από τον κίνδυνο του «πάνω ορόφου» που για τα τρία παιδιά είναι σπαραχτικοί ήχοι σφαγής, χωρίς εικόνα.
Ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Μιχάλης Χαραλαμπίδης αναφέρει χαρακτηριστικά για την επιλογή κινηματογράφησης μιας ιστορίας για τη Μικρασιατική Καταστροφή: «Είναι ένα τόσο μη οπτικοποιημένο ιστορικό θέμα. Εντέλει η απόφαση ήταν λίγο τυχαία. Διάβαζα ανώνυμες ιστορίες από πρόσφυγες και βρήκα μια που με συγκίνησε ιδιαίτερα. Βάσισα το σενάριό μου πάνω της, και πρόσθεσα ό,τι ήταν απαραίτητο προκειμένου να γίνει μια αυτοτελής κινηματογραφική ιστορία. Υπάρχει ήδη σχέδιο για μια ταινία μεγάλου μήκους σχεδιασμένη να ρίξει φως σε πολλά από αυτά που συνέβησαν στη Μικρά Ασία την περίοδο μεταξύ 1915 και 1922.
»Υπάρχει τόσο πολύ υλικό και τόσες ανείπωτες ιστορίες…».
Τι φιλοδοξεί να αποτυπώσει και να μεταφέρει η ταινία; «Το βίαιο μεγάλωμα των παιδιών που ζούνε έναν πόλεμο ή ακόμα χειρότερα μια γενοκτονία. Αυτή είναι η καρδιά της ιστορίας. Το πώς μια νεαρή κοπελίτσα αναγκάζεται να αναλάβει το ρόλο της μητέρας της προκειμένου να σώσει τα μικρότερα αδέρφια της. Δεν αναλαμβάνει μόνο περισσότερες ευθύνες, αλλά θυσιάζει και την παιδικότητά της στην πορεία, έτσι ώστε να μην αναγκαστούν και τα αδέρφια να θυσιάσουν τη δική τους», σημειώνει ο Μ. Χαραλαμπίδης.
Η παραγωγή, στην οποία πρωταγωνιστούν οι ηθοποιοί του ΚΘΒΕ Δημήτρης Τσιλινίκος και Μαριάννα Λαγουρού, έχει ξεκινήσει από το καλοκαίρι του 2016, με παραγωγό την Εύη Μίνου. Οι απαιτήσεις ήταν πολλές, μεταξύ των οποίων η δημιουργία κοστουμιών εποχής, η συμμετοχή παιδιών ηθοποιών, κατασκευή σκηνικών από το μηδέν, αλλά ακόμα και αναπαλαίωση ενός σπιτιού του 1920.
Όπως αναφέρει η Εύη Μίνου, «Το σπίτι στο οποίο σύμφωνα με την πλοκή μένει για ένα βράδυ η οικογένεια είναι στην Όσσα, ένα χωριό έξω από τον Λαγκαδά. Εκεί ανακαλύψαμε ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι το οποίο η ομάδα σκηνογράφων έκανε σαν καινούργιο με πάρα πολύ κόπο και μεράκι. Τώρα, το υπόγειο στο οποίο διαδραματίζεται σχεδόν όλη η ιστορία, είναι χτισμένο σε ένα γκαράζ στον Λαγκαδά, από όπου είναι και ο σκηνοθέτης μας.
»Αυτό ήταν το μεγαλύτερο μας άγχος από την αρχή. Το πώς θα φαίνεται ρεαλιστικό ένα υπόγειο με ύψος 1,5 μέτρο, να κατασκευαστεί από ξύλο, φελιζόλ, πέτρες και τσιμέντο.
»Να κατασκευαστούν οι τοίχοι, να στρωθεί χώμα, να μπουν ξύλα που να κάνουν το εφέ των ακτίνων που μπαίνουν μέσα στο σκοτεινό υπόγειο. Προβλήματα που έπρεπε να λυθούν, πόσο μάλλον όταν πρέπει να μετακινούνται οι τοίχοι για να υπάρχει ευελιξία στην κινηματογράφηση των πλάνων. Έγινε εκτενής έρευνα σε υλικό της τότε εποχής και φυσικά το αποτέλεσμα μας δικαίωσε. Εξωτερικά γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν επίσης στην Όσσα, η οποία μας “δανείζει” εικόνες από ένα μαγευτικό φυσικό περιβάλλον, που βρίσκεται δίπλα από την πόρτα μας».
Πώς ξεκίνησε όμως η ιστορία πίσω από την ταινία; Όπως αναφέρει η παραγωγός Εύη Μίνου, «Με τον Μιχάλη γνωριστήκαμε εντελώς τυχαία, και πριν από έναν χρόνο με προσέγγισε ψάχνοντας παραγωγό. Τα σχέδιά μας άρχισαν αμέσως, καθώς ξετρελάθηκα με το πόσο δυνατό ήταν το σενάριο – ακόμα και αν ήταν εκτός γούστου μου. Ήταν μια πρόκληση. Αρχικά ο Μιχάλης ήθελε να το γυρίσουμε στην Αμερική, κάτι το οποίο δεν έγινε, και το καλοκαίρι αποφασίσαμε ότι “Οκ, ας το γυρίσουμε εδώ, το σενάριο αυτό πρέπει να γυριστεί και μάλιστα από χτες”.
»Ο Μιχάλης έχει γράψει το σενάριο και κάνει μαζί σκηνοθεσία, άρα είχε κάτι πολύ συγκεκριμένο στο μυαλό του, και αυτό κατάφερε να μου το μεταδώσει αμέσως. Είναι μεγάλη αβάντα να ξέρει ένας κινηματογραφιστής ακριβώς τι θέλει».
Όσο για το τοπίο των ανεξάρτητων παραγωγών στην Ελλάδα, όπως αναφέρει η Εύη Μίνου: «Από τότε που ίδρυσα την HeArt Attack Films έχουν περάσει λιγότερο από τρία χρόνια, άρα δεν μπορώ να ξέρω ακριβώς τι παίζει στην πιάτσα. Βλέπω, όμως, ότι υπάρχουν πολλές παραγωγές στην Ελλάδα –κυρίως στη Θεσσαλονίκη–, κάτι που με βάζει σε σκέψη για το αν είναι μια απλή μόδα ή όντως κάτι δυναμικό που δεν θα σπάσει σαν φούσκα. Ταλαντούχοι Έλληνες παραγωγοί που θαυμάζω προσωπικά και έχουμε κουβεντιάσει γι’ αυτό το θέμα, όλοι ξεκινάνε την κουβέντα με το “Ναι αλλά στην Ελλάδα ο παραγωγός κάνει ΚΑΙ το Χ, Ψ πράγμα”, ή ‘’Ναι αλλά στην Ελλάδα λεφτά δεν υπάρχουν και κάνεις το Χ, Ψ”, αποκτάς λοιπόν κατευθείαν αντισώματα και είσαι έτοιμος να αντιμετωπίσεις προβλήματα που σε άλλες χώρες δεν φαντάζονται καν. Η Ελλάδα είναι το καλύτερο training για έναν παραγωγό.
»Ευτυχώς πάντα πίστευα ότι το “δεν υπάρχουν λεφτά” είναι μια δικαιολογία για να μην κάνει κάποιος σινεμά. Από την άλλη, στην Ελλάδα γυρίζονται πολλά έργα, αλλά η καλή ποιότητα υπάρχει μόνο στο 50% από αυτά.
»Γι’ αυτό και εμείς είπαμε ναι μεν θα γυρίσουμε αυτήν τη δύσκολη ταινία, αλλά θα την γυρίσουμε χωρίς συμβιβασμούς και θυσίες στην ποιότητα».
Και τι ήταν αυτό που, μετά από δύο χρόνια εργασίας στο Game Of Thrones, τράβηξε τον σκηνοθέτη να γυρίσει στη χώρα για μια δική του προσπάθεια; Όπως σημειώνει ο Μ. Χαραλαμπίδης, «Στο Game of Thrones δούλευα στα οπτικά εφέ. Είδα πολύ εντυπωσιακά πράγματα, έμαθα πολλά και άκουσα πολλές συμβουλές. Αυτό που μου λέγανε πολλοί πετυχημένοι, από τον διευθυντή των οπτικών εφέ Steve Kullback μέχρι τον πρόσφατα βραβευμένο με Emmy σκηνοθέτη Miguel Sapochnik, ήταν το εξής: “αν θες να γίνεις σκηνοθέτης, τότε παράτα τα οπτικά εφέ, γύρνα στο μέρος όπου μπορείς να κάνεις μια μικρή και καλή ταινία και κάν’ την”. Όταν το ακούς από τόσους πετυχημένους ανθρώπους, ξέρεις ότι γνωρίζουν κάτι παραπάνω και καλό θα ήταν να το ακούσεις».
Γιατί επιλέχθηκε λοιπόν η Θεσσαλονίκη σαν ένας από τους τόπους γυρισμάτων; Όπως αναφέρει ο σκηνοθέτης, «Η Θεσσαλονίκη, και συγκεκριμένα ο Λαγκαδάς, είναι το σπίτι μου. Κατασκευάσαμε ένα ολόκληρο σκηνικό, βρήκαμε αληθινές τοποθεσίες και μαζέψαμε πάνω από σαράντα άτομα προκειμένου να την πραγματοποιήσουμε. Θα κόστιζε άνετα πάνω από είκοσι χιλιάρικα στο εξωτερικό. Εδώ μας βγήκε πολύ πιο φτηνά. Δεν θα μπορούσε να γίνει πουθενά αλλού με τον τρόπο που έγινε εδώ».
Ποια η ελπίδα τους για την ταινία όταν ολοκληρωθεί;
Εύη Μίνου: «Η ελπίδα είναι απλά ελπίδα. Αν δεν δω την ταινία μας με σάρκα και οστά, θα κρατάω μικρό καλαθάκι. Μέχρι στιγμής όμως έχει γίνει απίστευτη δουλειά που συναγωνίζεται ταινίες ξένων παραγωγών, άρα θα πω –με δισταγμό πάντα– ότι θα υπάρξει φεστιβαλική διανομή σε Αμερική, Αυστραλία και Ευρώπη. Προσωπικά το μόνο που με ενδιαφέρει είναι να δημιουργηθεί ένα έργο που το κάθε department θα είναι περήφανο για την δουλειά που έκανε».
Μιχάλης Χαραλαμπίδης: «Ελπίζουμε να πετύχουμε πολλά με αυτή την ταινία. Το σημαντικότερο είναι η αναγνώριση των ικανοτήτων μας. Στοχεύουμε ψηλά και ελπίζουμε η ταινία να γίνει το εισιτήριο όλων μας για να μπορούμε να σταθούμε με άνεση και θάρρος μπροστά σε μεγάλους παραγωγούς και να προωθήσουμε την επόμενη ιδέα μας. Χωρίς ένα δυνατό δείγμα δουλειάς, δεν θα φτάσουμε ούτε έξω από την πόρτα τους. Ελπίζω λοιπόν αυτή η ταινία να είναι το πρώτο μας δυνατό σκαλοπάτι πάνω στο οποίο θα πατήσουμε για να θεμελιώσουμε το μέλλον μας ως καλλιτέχνες».
Χριστίνα Παρασκευοπούλου
- Το επιτελείο της παραγωγής: Στη διεύθυνση παραγωγής είναι η Εύη Μίνου και το department της αποτελείται από τρεις βοηθούς παραγωγής, δύο executive – εκ των οποίων και η Stella Dimadis της Medea Films, με την οποία γίνεται η συμπαραγωγή της ταινίας. Στη διεύθυνση φωτογραφίας ο Δημήτρης Σταμπολής, στον ήχο ο Τάσος Καραδέδος. Η σκηνογραφική ομάδα όμως είναι η ψυχή της ταινίας, με επικεφαλής τη Μαρία Μιχαηλίδου, η οποία έκανε μια δουλειά που αξίζει παραπάνω από το τέλειο.
- Φωτογραφίες: Νίκη Δημητριάδου.
- Αναδημοσίευση από το parallaximag.gr.