Όταν μετά από δέκα χρόνια πολιορκίας έπεσε η Τροία, από την επόμενη κιόλας ημέρα οι Έλληνες χωρίστηκαν στα δύο. Οι μισοί ήθελαν να επιστρέψουν το πρωί, ενώ οι άλλοι μισοί το βράδυ, αφού πρώτα θυσιάσουν στους θεούς τους. Όταν έφθασαν στην Τένεδο, οι μισοί ήθελαν να πιάσουν σκάλα, ενώ οι άλλοι μισοί να συνεχίσουν. Στα Ψαρά, στην Εύβοια, χωρίστηκαν ξανά στα δύο, ώσπου στο τέλος χάθηκαν μεταξύ τους.
Από παλιά οι Έλληνες είμαστε χωρισμένοι στα δύο. Να αναφερθώ στον Πελοποννησιακό Πόλεμο; Στον εμφύλιο της επανάστασης του ’21; Στον μετακατοχικό εμφύλιο;
Κομμάτι αυτού του λαού είμαστε κι εμείς οι Πόντιοι, που οσονούπω έχουμε εκλογές στην Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδας (ΠΟΕ). Κι εμείς είμαστε χωρισμένοι στα δύο, γεγονός που δεν με ξαφνιάζει, αλλά με τρομάζει!
Είναι αλήθεια ότι η κοινή μας καταγωγή από μόνη της δεν αρκεί να εξομοιώσει ανθρώπους διαφορετικούς. Είμαστε κι εμείς λαός σε όλες του τις εκδόσεις. Το θέμα είναι πώς θα γεφυρώσουμε τις διαφορές μας, έχοντας ως κοινό στοιχείο τον ΠΟΝΤΟ.
(Φωτ.: Βασίλης Καρυοφυλλίδης)
Ο Ζαν Πολ Σαρτρ είπε: «Υπάρχουν τριών ειδών βοσκοί. Αυτοί που αγαπάνε το πρόβατο για το κρέας του, αυτοί που το αγαπάνε για το γάλα του κι αυτοί που το αγαπάνε για το μαλλί του. Κανείς τους δεν αγαπά το πρόβατο ως πρόβατο καθαυτό». Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στον δικό μας χώρο. Όλοι αγαπάμε τον Πόντο, αλλά ο καθένας για λόγο διαφορετικό.
Ένα θετικό στοιχείο που συνέβη σε σχέση με τις επικείμενες εκλογές είναι η ενεργοποίηση ορισμένων ανενεργών συλλόγων.
Άλλο όμως η αριθμητική ένωση και άλλο η ουσιαστική. Άλλο το μείγνυμι, άλλο το κεράννυμι κι άλλο το φύρω, κι ας μιλούν και τα τρία για ένωση.
Πιστεύω ότι δεν υπάρχει ούτε ένας Πόντιος που να είναι αντίθετος με το πνεύμα της ένωσης, ως ιδέας. Η σύγκρουση θα έρθει μετά, όταν θα τεθεί το θέμα της εκπροσώπησής της. Ούτε όμως το φαινόμενο αυτό είναι τωρινό. Είναι η θεωρία της πλατωνικής ιδεοκρατίας και της αριστοτελικής προσωποκρατίας. Προσωπικά είμαι με τον Αριστοτέλη. Λέμε Θερμοπύλες και ο νους μας πάει στον Λεωνίδα. Λέμε Κεφάλαιο και ο νους μας πάει στον Μαρξ. Λέμε Δίκαιο και ο νους μας πάει στον Αριστείδη. Τα πρόσωπα δημιουργούν τα γεγονότα, και –σύμφωνα με τον Πυθαγόρα– η μονάδα είναι το παν.
(Φωτ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
Οι πολλοί στο ποδόσφαιρο είναι οπαδοί, στο θέατρο είναι θεατές και στις εκλογές ψηφοφόροι. Πουθενά δεν είναι πρωταγωνιστές. Αν σήμερα η ΠΟΕ αριθμεί 430 συλλόγους και πλέον, σημαίνει πως κάποιοι δούλεψαν γι’ αυτό. Η παρουσία 2.500 χορευτών, 5.000 λαού και πολλών συλλόγων στο δωδέκατο φεστιβάλ της Ξάνθης δεν ήταν τυχαία.
Δύναμη της ΠΟΕ είναι τα πρωτοβάθμια σωματεία της. Αυτά πρέπει να προσέξουμε και να στηρίξουμε. Και όπως για την αγάπη μιλάμε με λέξεις αγαπημένες, έτσι και για την ενότητα να μιλάμε με λέξεις ενωτικές. Η ψυχή του πολιτισμού είναι ο πολιτισμός της ψυχής. Οι διχαστικοί και φανατικοί λόγοι, από όπου κι αν προέρχονται, μόνο κακό κάνουν.
Ενότητα σημαίνει ζεύξη γνώσης κι εμπειρίας. Σύζευξη της ορμής της νεότητας με τη σοφία της ωριμότητας. Ένωση διαφορετικών απόψεων, σκέψεων και ικανοτήτων.
Η ομάδα δεν ακυρώνει τη μονάδα. Άξιοι υπάρχουν και στις δύο πλευρές. Στον κοινό αγώνα χρειάζονται όλοι. Ακόμη και οι μη Πόντιοι. Γι’ αυτό θεωρώ πολύτιμη την προσφορά του Καλπούζου με το βιβλίο του Σέρρα, και του Δεύτου με το βιβλίο, Τραπεζούντα – Το διαμάντι της Ανατολής.
Σε λίγα χρόνια συμπληρώνεται ένας αιώνας από τον ξεριζωμό των προγόνων μας από τον Πόντο και τον Καύκασο. Προτείνω να ορίσουμε Έτος Ξεριζωμού με ανάλογες εκδηλώσεις. Να απαιτήσουμε να επανενταχθεί «Ο παρευξείνιος ελληνισμός» στο μάθημα της Ιστορίας. Να επανενταχθεί το κεφάλαιο της Γενοκτονίας στην ιστορία της Γ΄ Λυκείου. Να ξεφύγουμε από τη μονομερή δράση και να επεκταθούμε και σε άλλους τομείς.
Γλώσσα είμαστε εμείς. Τη γλώσσα των προγόνων μας δεν πρέπει να την χάσουμε. Οι θεατρικές εκδηλώσεις στην ποντιακή επιτελούν έργο σημαντικό, όπως και η διδασκαλία της ποντιακής, σε επίπεδο Δήμων, μέσα από το πρόγραμμα του ΕΣΠΑ, καθώς και η ένταξη δράσεων στην ευέλικτη ζώνη του σχολείου.
Εκτιμώ την ενέργεια του Ιβάν Σαββίδη για τη δημιουργία έδρας Ποντιακών Σπουδών στο Αριστοτέλειο. Εκτιμώ και το Σύνδεσμο Ποντίων Εκπαιδευτικών, που (αφιλοκερδώς) μέλη του διδάσκουν την ποντιακή, υπό την αιγίδα του ΠΑΜΑΚ.
Θα πετύχουμε όταν αρχίσουμε να μιλάμε μεταξύ μας σε πρόσωπο πρώτου πληθυντικού. Όταν αναγνωρίσουμε ο ένας την προσφορά του άλλου.
Το εγώ, σε όποια λέξη και να μπει μπροστά ως πρώτο συνθετικό, κακό κάνει. Ο Πόντος δεν είναι φέουδο κανενός! Κανείς δεν δικαιούται να εκδίδει πιστοποιητικά ποντιοφροσύνης.
Είναι θλιβερό οι απόγονοι εκείνων που κυνηγήθηκαν από τον Τοπάλ Οσμάν, εκατό χρόνια μετά οι ίδιοι να βλέπουν ο ένας τον άλλον με μισό μάτι, μέσα στην ίδια Ομοσπονδία. Το ρήγμα είναι ήδη βαθύ. Κι αν δεν γεφυρωθεί, η νίκη θα είναι πύρρεια, όποια πλευρά και να επικρατήσει. Η ΠΟΕ θα είναι μισή!
Νίκος Κωνσταντινίδης
Εκπαιδευτικός-συγγραφέας
