Μια ημέρα σαν σήμερα, στις 6 Οκτωβρίου του 1896, έγιναν τα εγκαίνια του μεγαλοπρεπούς κτηρίου της Ιεράς Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Ο μέγας σεισμός του 1894 είχε καταστρέψει το παλαιό κτήριο της Σχολής και οι έρανοι που πραγματοποιούνταν για την ανέγερση νέου δεν συγκέντρωναν το επαρκές για την εκ νέου ανέγερση ποσό.
Ο Xίος την καταγωγήν, γόνος γνωστής, πλουσίας και φιλανθρώπου οικογενείας και σπουδασμένος στην Δύση Παύλος Στεφάνοβικ, με επιστολή του προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Νεόφυτο Ζ΄, που φέρει ημερομηνία 25/2/1895, ανακοινώνει την δωρεά των 27.000 χρυσών λιρών για την ανέγερση του κτηρίου, ζητώντας να μείνει ανώνυμος, καθώς επίσης και τα ποσά που έχουν συγκεντρωθεί να αποτελέσουν αποθεματικό της Σχολής.
«Αναδέχομαι την υλικήν δαπάνην της οικοδομής επί μόνω τω όρω ότι ουδεμία ειδική μνεία του ονόματός μου ως ιδρυτού γενήσεται», έγραψε ο Στεφάνοβικ προς τον Πατριάρχη.
Το αίτημα της μυστικής δωρεάς δεν έγινε αποδεκτό, και έτσι την ευλογημένη αυτή ημέρα της 6ης Οκτωβρίου του 1896 το κτήριο του αρχιτέκτονα Περικλή Φωτιάδη είναι έτοιμο. Ο Παύλος Στεφάνοβικ σε μια σεμνή τελετή παραδίδει στον Οικουμενικό Πατριάρχη Νεόφυτο Ζ’ την κλείδα της Σχολής, εντός αργυρού δίσκου.
Στις 12 Οκτωβρίου 1896 ανακηρύσσεται Μέγας Ευεργέτης και συνεχίζει την φιλογενή δράση του ανεγείροντας Ορθόδοξους Ναούς, εκπαιδευτήρια, ευαγή ιδρύματα στην Πόλη και στο εξωτερικό, και ενισχύοντας οικονομικώς την σπουδάζουσα νεολαία και τις φτωχές οικογένειες.
Αποβιώνει στις 22 Αυγούστου 1902, η πάνδημη κηδεία του τελείται στην Χαλκηδόνα από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄, ο οποίος κατ’ εξαίρεση συνοδεύει τον Παύλο Στεφάνοβικ μέχρι την ταφή στο Νεκροταφείο Σισλί.
Έκτοτε το όνομά του μαζί με αυτά των γονέων του (Ζαννής και Ελένη) και του αδερφού του (Δημήτριος) μνημονεύονται στην Συναπτή των Μεγάλων Εσπερινών του Σαββάτου, που τελούνται στο Ναΰδριο της Σχολής.
Ο Θεός θα επιτρέψει και πάλιν την λειτουργία της Σχολής μας, δικαιώνοντας τον μακροχρόνιο αγώνα του οραματιστού, φιλοπροόδου και σοφού Οικουμενικού Πατριάρχη μας Βαρθολομαίου.
Αντώνιος Χατζόπουλος
- Πηγή: Εφημερίδα της Κωνσταντινούπολης Απογευματινή.