Σας έχει τύχει ποτέ να κάνετε το πρώτο σας μπάνιο στη θάλασσα, να προσέχετε για να μην εκτεθείτε για πολλή ώρα στις ακτίνες του ήλιου αλλά τελικά να καταλήγετε να «καίγεστε»; Η σκιά και τα σύννεφα τελικά δεν είναι ο σύμμαχός σας. Ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος Μάρκος Μιχελάκης μάς λέει όλη την αλήθεια για τους κινδύνους του ήλιου και μας ενημερώνει για τη σωστή χρήση του αντηλιακού.
Διαβάστε τους 7 μύθους για την ηλιοπροστασία που έχουμε υιοθετήσει αρκετοί από εμάς, αλλά θέτουν σε κίνδυνο το δέρμα μας.
Το κοκκίνισμα είναι απαραίτητο για να μαυρίσει το δέρμα.
Το κοκκίνισμα είναι η πρώτη συνέπεια από την υπερβολική έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία και όχι προϋπόθεση μαυρίσματος. Επιπλέον, το μαύρισμα είναι ένδειξη βλάβης του δέρματος από τον ήλιο (όπως μαυρίζει το κρέας όταν το ψήνουμε στο φούρνο).
Ο ήλιος «καίει» μόνο από τις 12 ως τις 3 το μεσημέρι.
Η υπεριώδης ακτινοβολία Α (UVA) η οποία ευθύνεται για τη φωτογήρανση (ρυτίδες, κηλίδες κτλ.) είναι σταθερή καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Αυτή που παρουσιάζει διακυμάνσεις είναι η υπεριώδης ακτινοβολία Β (UVB) η οποία συνδέεται με το κακόηθες μελάνωμα (είναι η πιο επιθετική μορφή καρκίνου του δέρματος) και έχει τη μέγιστη έντασή της το μεσημέρι και νωρίς το απόγευμα. Ωστόσο το δέρμα χρειάζεται προστασία, γι’ αυτό συστήνεται αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο το μεσημέρι.
Όταν βρίσκεται κάποιος μέσα στο νερό, δεν καίγεται.
Πολλοί νομίζουν ότι είναι ασφαλείς μέσα στο νερό, επειδή αισθάνονται δροσερά και δεν αντιλαμβάνονται τις επιδράσεις των ακτίνων του ήλιου στο δέρμα τους. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι το έγκαυμα γίνεται αντιληπτό 2-6 ώρες αργότερα (συνήθως το βράδυ) όταν το δέρμα ξαφνικά αρχίζει να κοκκινίζει και να γίνεται ζεστό. Αυτό οφείλεται στο ότι χρειάζεται χρόνος έως ότου ενεργοποιηθούν οι αισθητήριοι μηχανισμοί του δέρματος, που μας «ενημερώνουν» για τις συνέπειες του εγκαύματος.
Το αντηλιακό δεν είναι απαραίτητο στη σκιά.
Η ηλιακή ακτινοβολία αντανακλάται από το νερό, την άμμο, τα τζάμια και όλες τις λείες επιφάνειες, ενώ τα δέντρα και οι ομπρέλες δεν την απορροφούν τελείως. Ούτε τα σύννεφα την απορροφούν, αφού τα διαπερνά σε ποσοστό πάνω από 80%. Άρα, όποιος βρίσκεται σε υπαίθριους χώρους το καλοκαίρι, πρέπει επίσης να φορά αντηλιακό.
Τα καλύτερα αντηλιακά είναι όσα έχουν δείκτη προστασίας 50.
Οι διαφορές στην προστασία που παρέχουν τα αντηλιακά δεν είναι τόσο μεγάλες όσο νομίζουμε. Ένα καλό αντηλιακό με δείκτη προστασίας (SPF) 15 δεσμεύει το 93% της υπεριώδους ακτινοβολίας (UV) του ήλιου, ένα με SPF 30 το 97% και ένα με SPF 50 το 98%. Αυτά όμως ισχύουν με δύο προϋποθέσεις: α) εφόσον χρησιμοποιείται επαρκής ποσότητα αντηλιακού και β) ότι δεν θα κάθεται κάποιος με τις ώρες στον ήλιο. Ο γενικός κανόνας είναι πως όποιος μαυρίζει από τον ήλιο, έχει υποστεί δερματικές βλάβες· επομένως, το μαύρισμα πρέπει να πάψει να αποτελεί στόχο των θερινών διακοπών.
Αντηλιακό χρειάζονται μόνο τα εκτεθειμένα σημεία του σώματος.
Αυτό ισχύει μόνο όταν φοράει κάποιος ρούχα από ύφασμα με ειδικά αντηλιακά φίλτρα. Τα κοινά ρούχα απορροφούν την ηλιακή ακτινοβολία όσο και ένα αντηλιακό με SPF κάτω από 10, δηλαδή αφήνουν μεγάλο μέρος της να περνά στο δέρμα. Πιο απορροφητικά είναι τα σκούρα υφάσματα με σφιχτή πλέξη, αλλά για μεγαλύτερη σιγουριά να απλώνετε αντηλιακό σε όλο σας το σώμα, ειδικά αν ανήκετε στις περιπτώσεις υψηλού κινδύνου για ηλιακό έγκαυμα (λευκό δέρμα που καίγεται εύκολα ή μαυρίζει δύσκολα, με γαλάζια μάτια και/ή ξανθά ή κόκκινα μαλλιά).
Τα αδιάβροχα αντηλιακά αντέχουν όλη τη μέρα.
Δεν υπάρχουν εντελώς αδιάβροχα (waterproof) αντηλιακά. Υπάρχουν αντηλιακά που είναι ανθεκτικά στο νερό (water resistant) και τα οποία καθυστερούν να φύγουν από το δέρμα κατά την εφίδρωση ή το κολύμπι. Και πάλι, όμως, χρειάζονται ανανέωση. Ο γενικός κανόνας για τα απλά αντηλιακά είναι πως πρέπει να χρησιμοποιούνται μισή ώρα πριν βγούμε από το σπίτι και να επαναλαμβάνεται η επάλειψη κάθε δύο ώρες, εκτός κι αν κάποιος κολυμπήσει ή ιδρώσει πάρα πολύ, οπότε πρέπει να γίνεται νωρίτερα. Η επανάληψη της εφαρμογής των water resistant αντηλιακών μπορεί να γίνεται κάθε 3-4 ώρες, εκτός κι αν κάποιος κολυμπήσει ή ιδρώσει πολύ, οπότε πρέπει να γίνεται πιο σύντομα.