Άμεση εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, λελογισμένη αύξηση των αρμοδιοτήτων του, πιθανή διεξαγωγή δημοψηφίσματος για τη συνταγματική αναθεώρηση μεταξύ των προτάσεων που παρουσίασε, το βράδυ της Δευτέρας 25 Ιουλίου, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, στο προαύλιο της Βουλής.
Ο πρωθυπουργός κήρυξε την έναρξη μιας «μεγάλης διαδικασίας διαβούλευσης», με τη συμμετοχή των πολιτών, η οποία θα καταλήξει σε περίπου ένα χρόνο από σήμερα, στην κοινοβουλευτική διαδικασία συνταγματικής αναθεώρησης.
«Στην πραγματικότητα απευθύνουμε σήμερα κάλεσμα σε όλους τους πολίτες για μια επανάσταση της Δημοκρατίας. Για πρώτη φορά.
»Από το λαό με το λαό, για το λαό να ορίσουμε το νέο μας Σύνταγμα. Για πρώτη φορά. Να αποφασίσουμε, όλοι μαζί ποια Ελλάδα θέλουμε», τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας.
Στη συνέχεια παρουσίασε τις προτάσεις του για τη συνταγματική αναθεώρηση, οι οποίες συνοψίζονται στα εξής:
- Συνταγματική καθιέρωση της απλής αναλογικής
- Εποικοδομητική ψήφος δυσπιστίας. Η πρόταση δυσπιστίας εναντίον της κυβέρνησης, δηλαδή, να συνοδεύεται και από πρόταση για νέο πρωθυπουργό.
- Δυνατότητα άμεση εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας, σε περίπτωση που δεν καθίσταται δυνατή η εκλογή του από τη Βουλή με τη μέγιστη δυνατή συναίνεση δύο τρίτων.
- Λελογισμένη αύξηση των αρμοδιοτήτων του Προέδρου, χωρίς να μεταβληθεί ο πυρήνας του πολιτεύματος, όπως τόνισε ο πρωθυπουργός.
- Ορισμένη θητεία για βουλευτές που δεν θα ξεπερνά τις δύο συνεχόμενες κοινοβουλευτικές περιόδους.
- Ορισμός μόνο εν ενεργεία βουλευτή στη θέση του πρωθυπουργού.
- Υποχρέωση κύρωσης με δημοψήφισμα, οποιασδήποτε συνθήκης μεταβιβάζει κυριαρχικές αρμοδιότητες του Κράτους.
- Λαϊκή πρωτοβουλία για διενέργεια δημοψηφισμάτων με 500.000 υπογραφές για εθνικά θέματα, 1 εκατ. υπογραφές για ψηφισμένο νόμο (εκτός δημοσιονομικών ζητημάτων) και 1 εκατ. υπογραφές για νομοθετική πρωτοβουλία από τους ίδιους τους πολίτες.
- Θεσμοθέτηση ειδικού γνωμοδοτικού οργάνου που σε εξαιρετικές περιπτώσεις θα γνωμοδοτεί επί ψηφισμένου νομοσχεδίου εντός συντομότατης προθεσμίας.
- Κατάργηση της βουλευτικής ασυλίας, εκτός ενδεχομένως για αδικήματα που σχετίζονται άμεσα με το λειτούργημα των βουλευτών
- Τροποποίηση του νόμου περί ευθύνης υπουργών.
- Δημόσιο διάλογο για τον κοινοβουλευτικό έλεγχο των ανεξάρτητων αρχών.
- Ρητή κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του κράτους, με αναγνώρισης της Ορθοδοξίας ως κρατούσας θρησκείας
- Ρητή απαγόρευση άρσης του δημόσιου ελέγχου του νερού και της ενέργειας.
- Σαφή κατοχύρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων ως το μοναδικό μέσο για τη διαμόρφωση του μισθού.
Οι αντιδράσεις των κομμάτων
Από τους πολιτικούς αρχηγούς μόνο ο Βασίλης Λεβέντης της Ένωσης Κεντρώων επέλεξε να παραστεί στην παρουσίαση των προτάσεων του πρωθυπουργού για τη συνταγματική αναθεώρηση.
Στις ανακοινώσεις τους που ακολούθησαν την εκδήλωση στη Βουλή τα κόμματα της αντιπολίτευσης εκφράζουν επιφυλάξεις. Εξαιρετικά αιχμηρή ήταν η σχετική ανακοίνωση του ΠΑΣΟΚ, στην οποία η Φώφη Γεννηματά σημειώνει μεταξύ άλλων: «Στο μείζον θεσμικό ζήτημα της Συνταγματικής Αναθεώρησης, ο Πρωθυπουργός απέφυγε τη Βουλή, επέλεξε να μείνει στο προαύλιό της.Επέλεξε ξανά το show από την ουσία».