H 12/8/62 εσήμανε ένα έτος από το θάνατο του αειμνήστου Θεοφ. Κ. Θεοφυλάκτου. Όμως οι Μνήμες θα τον φέρνουν πάντα ζωντανό μεταξύ των Ποντίων.
Οι επάλληλες κοινωνικές του προσφορές στ’ όνειρό του, στην Τραπεζούντα του από το 1910, η ίδρυση, με δική του πρωτοβουλία, του «Λυκείου Γουμεράς» στην Ενδοχώρα, η πρωτοποριακή του χειρονομία για την έκδοση, μέσα στην ελεύθερη πια Τραπεζούντα το 1916, του περιοδικού Κομνηνοί –δίπλα στις απασχολήσεις του ως Διευθυντού του Δημοτικού Νοσοκομείου και Αρχιάτρου της Περιφ. Τραπεζούντας– τον καθιερώνουν ως ηγετική ποντιακή φυσιογνωμία.
Στο ενεργητικό της δραστηριότητας του οραματιστή και πατριδολάτρη Θεοφυλάκτου αναλογεί η μεγαλόπνοη ίδρυση στο Βατούμ της Ρωσίας, μαζί με τον αοίδιμο Βασίλη Ιωαννίδη, της απελευθερωτικής Οργανώσεως «Εθνοσυνέλευσις Πόντου», που αν δεν καταξιώθηκε στον ιερό της σκοπό, μόνο η κακία των καιρών έφταιξε.
Αποφασιστική επακολούθησε, στη Θεσσαλονίκη, άλλη δραστηριότητά του γύρω στις προσφυγικές ανάγκες, ιδιαίτερα της ποντιακές. Από κοντά η ίδρυση του «Κεντρικού Συνδέσμου Ποντίων», το 1927, και μέσο εκείνου, του πρώτου λαογραφικού μας περιοδικού Αρχείον Πόντου, έργα και εμπνεύσεις δικές του είναι.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το 1929 ο Ελευθέριος Βενιζέλος τον Θεοφύλακτο διόρισε κατεπιλογήν Υπουργό Γ. Διοικητή Δ. Θράκης. Και το ανώτερο τούτο λειτούργημα το ετίμησε πραγματικά.
Η «Εύξεινος Λέσχη» από το 1934, με τις μεγάλες δυνατότητες που κλείνει μέσα της, ίδρυμα και ανάστημα του πληθωρικού σε συλλήψεις Θεοφυλάκτου είναι. Την ανέβασε σε περιωπή προπολεμικώς. Την ανέδειξε σε κέντρο εθνικής παραμυθίας κατά την Κατοχή. Και την προάσπισε με τη ζωή του από τη βουλιμία οργάνων του Κατακτητή.
Η ίδρυση της «Στέγης απόρου φοιτητού» από το 1958, πρωτοβουλία και εισήγηση δική του αποτελεί. Και η Οργάνωση συνεχίζει από τότε το έργο της ολοένα και σε ανώτερο ρυθμό.
Παλμός εθνικός, ευρετικότητα με έφεση προς τα κοινωνικώς υψηλά, και ωραία, ήθος στιλπνό, σεμνότητα είναι τα χαρακτηριστικά του Θ. Θεοφυλάκτου – κληροδότημα αλλά και υποχρέωση και δρόμος φωτεινός για τη νεολαία μας, για τους επιγόνους. Επάξια κατέχει, δίπλα στη δυάδα Λεωνίδα Ιασονίδη και Νίκου Λεοντίδη, τον τίτλο του μεγάλου τέκνου του Πόντου.
Ι.Σ.