Και όμως υπάρχουν… ο λόγος για τα βαρυτικά κύματα, την ύπαρξη των οποίων είχε προβλέψει πριν από 100 χρόνια, ο πατέρας της Θεωρίας της Σχετικότητας Άλμπερτ Αϊνσταιν. Το διεθνές επιστημονικό πείραμα LIGO ((Laser Interferometer Gravitational-wave Observatory) έρχεται τώρα να επιβεβαιώσει την ύπαρξή τους, όπως προκύπτει από όσα ανακοινώθηκαν στη συνέντευξη Τύπου που δόθηκε σήμερα Ουάσινγκτον, αλλά και σε άλλες πόλεις του κόσμου. Πως;
Στις 14 Σεπτεμβρίου, ανέφερε η εκπρόσωπος του πειράματος Γκέιμπι Γκονζάλες, και οι δύο ανιχνευτές LIGO στις ΗΠΑ, οι οποίοι απέχουν μεταξύ τους 3.000 χιλιόμετρα, κατέγραψαν το πολυπόθητο σήμα με διαφορά 7 χιλιοστών του δευτερολέπτου, όσο θα περίμενε κανείς για ένα κύμα που ταξιδεύει με την ταχύτητα του φωτός. Το σήμα προήλθε από δύο μαύρες τρύπες σε απόσταση 1,2 δισ. ετών φωτός από τη Γη.
Με δέος παρακολούθησε η διεθνής επιστημονική κοινότητα τις επίσημες ανακοινώσεις για τα βαρυτικά κύματα (φωτ.: EPA / Shawn Thew)
Οι μαύρες τρύπες βρέθηκαν σε μικρή απόσταση μεταξύ τους, κινήθηκαν σπειροειδώς η μία προς την άλλη και τελικά συγκρούστηκαν και συγχωνεύτηκαν, παράγοντας κύματα που έφτασαν μέχρι τους ανιχνευτές. Εκεί καταγράφηκε μια απειροελάχιστη μεταβολή, μικρότερη από τη διάμετρο ενός πρωτονίου, στις διαστάσεις δύο κάθετων σωλήνων μήκους 4 χιλιομέτρων.
Το σήμα αυτό μετατράπηκε από τους ερευνητές σε ηχητικό αρχείο, το οποίο τους επέτρεψε να ακούσουν τον ήχο δύο μελανών οπών που συγκρούονται.
Το 1916, ένα χρόνο μετά τη δημοσίευση της θεωρίας της γενικής σχετικότητας, ο Αϊνστάιν προέβλεψε ότι τα αντικείμενα μεγάλης μάζας που κινούνται επιταχυνόμενα παράγουν κυματισμούς στο χωροχρόνο που διαδίδονται προς όλες τις κατευθύνσεις με την ταχύτητα του φωτός. Τα κύματα αυτά ονομάστηκαν βαρυτικά επειδή παραμορφώνουν το «σεντόνι» του χωροχρόνου όπως η βαρύτητα.
Ελληνική παρουσία στη LIGO
Στη διεθνή επιστημονική κοινοπραξία LIGO που έκανε τη βαρυσήμαντη ανακοίνωση για την ανακάλυψη των βαρυτικών κυμάτων, συμμετέχει εδώ και 15 χρόνια ως βασική ερευνήτρια μία κορυφαία Ελληνίδα επιστήμων της διασποράς, η Βίκυ Καλογερά, καθηγήτρια αστροφυσικής του Πανεπιστημίου Northwestern του Σικάγο. Σχολιάζοντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τη σημασία της ανακάλυψης η Βίκυ Καλογερά σημείωσε: «Ανοίγουμε ένα καινούριο παράθυρο παρατηρήσεων στο Σύμπαν. Τα βαρυτικά κύματα μάς δίνουν πληροφορίες για τις μαύρες τρύπες και όχι μόνο, που κανένα ηλεκτρομαγνητικό τηλεσκόπιο δεν μπορεί να μας δώσει. Η ίδια απέρριψε κατηγορηματικά το ενδεχόμενο να υπάρξει στο μέλλον διάψευση για την ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων:
«Όχι! Αυτή τη φορά, η σχετική επιστημονική δημοσίευση έχει γίνει αποδεκτή από επιστημονικό περιοδικό», ανέφερε.