«Απλός εργάτης της ποντιακής παράδοσης». Έτσι αυτοπροσδιοριζόταν ο Στάθης Τσιταρίδης σε μήνυμά του που είχε στείλει το 1989, με αφορμή την Α΄ Ποντιακή Εβδομάδα στην Αυστραλία, που διοργάνωσε η Κεντρική Ένωση Ποντίων «Η Ποντιακή Εστία», της οποίας ήταν ιδρυτικός πρόεδρος. Ο τρόπος με τον οποίον έβλεπε τον εαυτό του και μόνο, λέει πολλά γι αυτόν τον άνθρωπο.
Σπουδαία φυσιογνωμία του οργανωμένου ποντιακού ελληνισμού της Αυστραλίας και τραγουδιστής, ο Στάθης Τσιταρίδης ή «Τσιτάς» απεβίωσε την Τετάρτη αφήνοντας ένα μεγάλο κενό στην προσφορά προς τον πολιτισμό.
Ο Στάθης Τσιταρίδης ήταν Ματσουκάτες. «Ασόν Πόντο, ασήν Άγουρσα», όπως είπε ο ίδιος στον Θοδωρή Μακρίδη, υπεύθυνο Δημοσίων Σχέσεων της ΕΠΟΝΑ, που του πήρε την τελευταία (αδημοσίευτη) συνέντευξη στο σπίτι του στη Μελβούρνη, τον περασμένο Σεπτέμβριο. Ο Τσιταρίδης είχε γεννηθεί στα Αλωνάκια (Σεραλάρ) Κοζάνης και αποφοίτησε από το Γυμνάσιο το 1955. Επτά χρόνια αργότερα μετανάστευσε στην Αυστραλία όπου εργάστηκε για πολλά χρόνια σε αυτοκινητοβιομηχανία πριν ανοίξει τις δικές του επιχειρήσεις, σε διάφορα σημεία της Μελβούρνης, οι οποίες άνθησαν. Παντρεύτηκε την Βασιλική Τσαχιρίδου και απέκτησε τρία παιδιά.
Με τα ποντιακά σωματεία άρχισε να ασχολείται το 1973 και έγραψε ιστορία με τις άκοπες προσπάθειές του για τη διάσωση του ποντιακού πολιτισμού, μέσα από τον φορέα αλλά και μέσα από το τραγούδι του.
Αγαπητός όσο λίγοι στα Αλωνάκια αλλά και στη μακρινή Αυστραλία, ο Στάθης Τσιταρίδης που τραγούδησε πολλές φορές με τον άλλο σπουδαίο Πόντιο, τον δάσκαλο της λύρας Γιώργο Αμαραντίδη, κουβαλούσε αξίες και έχαιρε μεγάλης εκτίμησης στους κόλπους της ομογένειας.
Ο Μάκης Κασαπίδης, δάσκαλος από την Ποντοκερασιά του Ν. Κιλκίς, που βρέθηκε στη Μελβούρνη και πρόσφερε εκπαίδευση και γνώση στα παιδιά των Ελλήνων αλλά και τεράστιες υπηρεσίες στον ποντιακό ελληνισμό με το συγγραφικό του έργο, στο βιβλίο του Οι Αργοναύτες στους Αντίποδες του Νότου (εκδ. Αδελφών Κυριακίδη) περιγράφει τον Στάθη Τσιταρίδη ως «άνθρωπο με σύνεση και ρεαλισμό […] παραδοσιακό Πόντιο που τον ενδιέφερε πρώτιστα η διατήρηση, η προβολή και η προώθηση της ποντιακής παράδοσης στη μακρινή Αυστραλία».
Ιδιόχειρο σημείωμα του Στ. Τσιταρίδη προς τον Ευκλείδη Παυλίδη (Σεπτ. 2015)
Στο βιβλίο του ο Μ. Κασαπίδης παραθέτει και μια μαρτυρία του Τσιταρίδη για τη διατήρηση του εθίμου της «καθισίας», όπως αποκαλούν το παρακάθ’ , έθιμο που ο Τσιταρίδης με μια παρέα Ποντίων «ζούσαν» στα σπιτικά τους εναλλάξ από τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Το βίωναν και στη νέα πατρίδα ως πολιτιστική παρακαταθήκη από τους προγόνους.
Το υπό την προεδρία του Στάθη Τσιταρίδη Διοικητικό Συμβούλιο της Ποντιακής Εστίας, 1982 (φωτ.: Αρχείο Στ. Τσιταρίδη)
«Εμείς που βιώσαμε το έθιμο του παρακάθ’ στην πατρίδα, μεταναστεύοντας στην Αυστραλία ήταν αδύνατο να μην το συνεχίσουμε στη χώρα αυτή που ζούμε σήμερα. Μας αρέσει γιατί για εμάς είναι ένας τρόπος ζωής, είναι μια χαρούμενη κοινωνική σύναξη που μας δημιουργεί ευχάριστη ψυχική διάθεση και μας γεμίζει ξενοιασιά. Το ενθαρρυντικό είναι ότι, χωρίς να γίνει ενσυνείδητη προσπάθεια μύησης των νέων στο έθιμο από εμάς τους παλιούς, το έθιμο αυτό φαίνεται να αρέσει σε συγκεκριμένο κύκλο νέων, ιδιαίτερα εκείνων που βρίσκονται κοντά στα ποντιακά σωματεία. Το γεγονός αυτό αποτελεί μια αισιόδοξη διαπίστωση ότι η νέα γενιά αποδέχεται στοιχεία της ποντιακής παράδοσης και εκφράζει έμπρακτα την πρόθεσή της να τα συνεχίσει στην Αυστραλία».
Θερμά συλλυπητήρια για το θάνατο του Τσιταρίδη εξέφρασε με ανακοίνωσή της η Κεντρική Ένωση Ποντίων Μελβούρνης και Βικτώριας και ο πρόεδρός της Νικόλαος Κρικέλης, αναδεικνύοντας τον πρωταγωνιστικό του ρόλο στη διατήρηση και προώθηση του ποντιακού πολιτισμού, αλλά και την ερμηνευτική του δεινότητα.
«Οι μουσικοί και τραγουδιστές, ανά τον κόσμο, υποκλίνονταν στον μακρύν καϊτέν που ερμήνευε, καταθέτοντας ψυχή, όπως επιβάλλεται για την σωστή εκτέλεση. Αιωνία του η μνήμη. Να είναι ελαφρύ το χώμα της ξενητειάς που θα τον σκεπάσει.»
«Η ποντιακή πατριά της Αυστραλίας θρηνεί τον θάνατο του Ευσταθίου Τσιταρίδη», αναφέρει ο Παν. Ιασωνίδης, αναπληρωτής γραμματέας της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Ποντίων Ελλήνων. Θυμίζει ότι ο αείμνηστος Τσιτάς, «που τον συνόδευσαν κορυφαίοι κεμεντζετζήδες, όπως ο Σιουμούλτς, ο Χρυσανθόπουλος, ο Χρήστος Παρχαρίδης, ο αναδεξιμιός του ο Λάμπης Παρχαρίδης κ.ά., είχε κρυστάλλινη φωνή και μοναδικό κελάηδημα».
Καλό Παράδεισον να έ’εις.
Η κηδεία του Στάθη Τσιταρίδη θα γίνει την ερχόμενη Τρίτη 2 Φεβρουαρίου στη Μελβούρνη.
- Ευχαριστούμε τον Θοδωρή Μακρίδη για το πολύτιμο υλικό που μας προσέφερε.