Τι κι αν η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση εδώ και καιρό, ο αριθμός των ανέργων συνεχώς αυξάνεται και οι μισθοί έχουν υποστεί μείωση μεγαλύτερη του 23%, οι τιμές των βασικών τροφίμων αντί να μειώνονται ή έστω να παραμένουν σταθερές σε διάστημα ενός έτους καταγράφουν ανοδική πορεία έως και 18%.
Όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ αλλά και μαρτυρίες καταναλωτών στην εφημερίδα Έθνος, οι αυξήσεις σε βασικά τρόφιμα έχουν επιδεινώσει την ήδη άσχημη κατάσταση στην οποία βρίσκονται χιλιάδες νοικοκυριά στη χώρα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του πληθωρισμού για την περίοδο Δεκέμβριος 2014-Δεκέμβριος 2015, σημαντικές είναι οι ανατιμήσεις που καταγράφονται σε τρόφιμα όπως οι πατάτες (18,6%), το ελαιόλαδο (14,1%), τα νωπά λαχανικά (5,5%), τα αβγά (3,7%), ο καφές (9%), το ψωμί και τα δημητριακά (2,9%), τα ζαχαρώδη (5,4%), τα αποξηραμένα φρούτα, οι ξηροί καρποί (10,5%), τα λοιπά τρόφιμα (6,9%) και το γάλα (1,8%).
Παράγοντες της αγοράς αλλά και πάγιες διαπιστώσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού αναδεικνύουν ορισμένους από τους σημαντικότερους λόγους των αυξήσεων:
- Η πρόσφατη αύξηση των συντελεστών του ΦΠΑ
- Στα νωπά προϊόντα οι ανατιμήσεις οφείλονται αφενός στη διαρκώς συρρικνούμενη εγχώρια αγροτική παραγωγή αλλά και στους ελλιπείς ελέγχους κατά τη διακίνηση των προϊόντων.
- Η έλλειψη ανταγωνιστικότητας της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων.
- Η δυσκολία πρόσβασης των επιχειρήσεων σε χρηματοδοτικές πηγές, και που εντάθηκε μετά την επιβολή των capital controls και τη φυγή καταθέσεων στο εξωτερικό.
- Η αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης των επιχειρήσεων.
- Η δράση καρτέλ μεταξύ επιχειρήσεων που έχει ως αποτέλεσμα να καθορίζουν τις τιμές, να περιορίζουν την παραγωγή και να μοιράζουν την αγορά.