«Αυστραλοί αιχμάλωτοι πολέμου βρέθηκαν στον Πόντο το διάστημα 1915-1918, και Αυστραλοί βοήθησαν πρόσφυγες να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους στην Ελλάδα. Τους λέω λοιπόν ότι αναγνωρίζοντας τη Γενοκτονία του ελληνισμού της Ανατολής, αναγνωρίζετε τις προσπάθειες των δικών σας ανθρώπων. Έτσι καταλαβαίνουν ότι είναι και δικό τους θέμα. Αυτό είναι το μυστικό της επιτυχίας για μας τους Έλληνες, στην προσπάθειά μας για διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας».
Τη φιλοσοφία της μεθοδολογίας του προκειμένου να γίνει γνωστή στην Αυστραλία η Γενοκτονία των Ελλήνων της Ανατολής –και κυρίως του Πόντου– και να αναγνωριστεί από τα τοπικά κοινοβούλια, παρουσιάζει στο pontos-news.gr o γενοκτονολόγος, καθηγητής στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ της Αυστραλίας και μέλος του Διεθνούς Συνδέσμου Μελετητών Γενοκτονιών, Παναγιώτης Διαμάντης.
Δεν είναι ποντιακής καταγωγής (γεννήθηκε στο Σίδνεϊ πριν από 44 χρόνια και κατάγεται από τα Γιάννενα και το Αγρίνιο), διδάσκει όμως τη Γενοκτονία των άλλων Ελλήνων της Ανατολής από την ακαδημαϊκή του έδρα και την κάνει γνωστή με διάφορες εκδηλώσεις –σε συνεργασία με ποντιακούς συλλόγους– σε πόλεις της Αυστραλίας.
Με τη δράση του, ο Παναγιώτης Διαμάντης συνεισέφερε σημαντικά στην αναγνώριση της Γενοκτονίας από τις κυβερνήσεις της Νότιας Αυστραλίας (2009) και της Νέας Νότιας Ουαλίας (2013).
Άοκνες προσπάθειες
Στόχος του είναι να αναγνωριστεί η Γενοκτονία του ποντιακού ελληνισμού από τα υπόλοιπα επτά κοινοβούλια της Αυστραλίας, αλλά και από άλλες χώρες του κόσμου. Σε αυτό μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά αποφασιστικές ενέργειες και στην Ελλάδα, όπως η ενσωμάτωση της Γενοκτονίας γενικότερα στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, η δημιουργία έδρας Μελετών Γενοκτονιών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (λόγω της παρουσίας, στην πόλη, απογόνων προσφύγων, Αρμενίων και Εβραίων), και η καταγραφή της μνήμης από τα παιδιά και τα εγγόνια των προσφύγων.
Παναγιώτης Διαμάντης
Αναφορικά με την ενσωμάτωση της Γενοκτονίας στο εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας, ο Π. Διαμάντης υποστηρίζει ότι αυτό πρέπει να γίνει γενικότερα και όχι μόνο στο μάθημα της Ιστορίας. «Για παράδειγμα, στο μάθημα των θρησκευτικών, αν μιλήσει κάποιος για την Παναγία Σουμελά, δεν είναι δυνατό να μην αναφερθεί στη Γενοκτονία των Ποντίων. Επίσης, δεν μπορεί να υπάρξει μάθημα λογοτεχνίας χωρίς αναφορά στην Αιολική γη του Ηλία Βενέζη ή στα Ματωμένα χώματα της Διδώς Σωτηρίου. Για να γίνουν όμως αυτά, άνθρωποι σαν τον Φίλη, που αρνούνται την ίδια την ιστορία, δεν πρέπει να ξαναμπούν στη Βουλή. Πρέπει εμείς οι ψηφοφόροι να πούμε στην επόμενη γενιά βουλευτών: ή σέβεσαι την ιστορία ή δεν βλέπεις Βουλή».
Ως γενικός γραμματέας των ΑΧΕΠΑΝΣ στο Σίδνεϊ, ο Π. Διαμάντης είχε στείλει επιστολή στον Νίκο Φίλη. «Του είπα ότι είναι αδιάβαστος. Έχει σπουδάσει νομικά, αλλά αγνοεί το νόμο για ιδεολογικούς λόγους».
Τα επιχειρήματά του, με τα οποία αποδεικνύεται ότι κατά 100% συντελέστηκε Γενοκτονία στους Έλληνες της Ανατολής από τους Τούρκους παραθέτει στο pontos-news.gr o Π. Διαμάντης.
Έλληνες και Αρμένιοι σε τάγμα εργασίας
Η γενοκτονία είναι νομικός και όχι ιστορικός όρος, και για να έχει συντελεστεί θα πρέπει να πληροί έστω και μία από τις προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος της ολομέλειας του ΟΗΕ της 9ης Δεκεμβρίου 1948, ο οποίος ενσωματώθηκε το 2005 στο Διεθνές Δίκαιο. Το ζήτημα των Ελλήνων της Ανατολής πληροί και τις πέντε προϋποθέσεις του νόμου, προκειμένου να χαρακτηριστεί ως Γενοκτονία, δηλαδή:
- Έγιναν φόνοι με πρόθεση.
- Έγιναν εκτοπισμοί με σκληρές κακουχίες, προκειμένου να συντελεστεί ο «Λευκός Θάνατος» στο δρόμο για τον προορισμό, κάτι που ήταν ο σκοπός των Τούρκων.
- Οι Έλληνες της Ανατολής υπέστησαν με πρόθεση ψυχολογική και σωματική βία.
- Δεν υπήρχε καμία μέριμνα για τις βασικές ανάγκες (τροφή, νερό, κατάλυμα) για τους εκτοπισμένους Έλληνες στις ερήμους της Συρίας και του Κουρδιστάν, με πρόθεση από τους Τούρκους να εξαφανιστούν.
- Συντελέστηκε βίαιη μεταφορά ανηλίκων από τη μειονοτική πληθυσμιακή ομάδα στην κυρίαρχη (γενιτσαρισμός).
«Το τελευταίο ο Λέμκιν, ο οποίος έγραψε το νόμο για τη γενοκτονία, το χαρακτήρισε “βιολογική γενοκτονία”, αφού αφανίζεις τις επόμενες γενιές.
Ο νόμος δεν λέει τίποτα για σύνολο θυμάτων. Κριτήριο για να χαρακτηριστεί μία υπόθεση ως γενοκτονία, είναι η πρόθεση του θύτη.»
Η προσέγγιση του Π. Διαμάντη πάντως περιλαμβάνει και εποικοδομητική κριτική για την πλευρά όσων αγωνίζονται για την αναγνώριση της Γενοκτονίας. «Χρειάζεται μεθοδικότητα και να πηγαίνουμε βήμα-βήμα. Απαιτείται μεγάλη προσοχή σε τέτοια θέματα, ιδίως όταν δημοσιεύουμε φωτογραφίες για τη Γενοκτονία, αφού πολλές δεν είναι δικές μας.
»Για παράδειγμα, η περίφημη φωτογραφία που δείχνει άτομα να κατεβαίνουν σε σειρά από ένα λόφο, δεν αποτελεί πορεία θανάτου. Πρόκειται για φωτογραφία [λήψη 1922/23] που δημοσιεύτηκε στο National Geographic του Νοεμβρίου 1925, η οποία δείχνει Έλληνες του Ταύρου, τους οποίους η φιλανθρωπική αμερικανική οργάνωση Near East οδηγεί στο λιμάνι της Μυρσίνης, για να τους φέρει στην Ελλάδα. Με τέτοια λάθη χάνουμε το δίκιο μας», σημειώνει ο Π. Διαμάντης.
Η επίμαχη φωτογραφία του National Geographic
Ένα άλλο ζήτημα, που αφορά ειδικά τους Ποντίους όπου γης, είναι η ενότητα: «Αν δεν υπήρχαν οι Πόντιοι, δεν θα υπήρχε και η περίφημη Παμμακεδονική Ένωση του Σίδνεϊ», μας λέει. Τα τελευταία 3-4 χρόνια οι ποντιακοί σύλλογοι της Αυστραλίας τιμούν μαζί την ημέρα της Γενοκτονίας, κάτι που αποτελεί σημαντικό βήμα αποκατάστασης των σχέσεών τους, αφού πριν από 10-20 χρόνια δεν είχαν καμία επικοινωνία.
Πέραν της ανάγκης για σύνδεση των Ελλήνων, όμως, πρόβλημα είναι και η αφομοίωση που επιφέρει απομάκρυνση των ομογενών από τις παραδόσεις. «Η αφομοίωση είναι μεγάλη και αυτό αποτελεί το σημαντικότερο εθνικό θέμα για τους Έλληνες της Αυστραλίας. Σε κάποιες εκδηλώσεις των συλλόγων βλέπουμε μόνον… άσπρα μαλλιά».
Αυστραλοί που στάθηκαν στους πρόσφυγες
Παρά ταύτα, ο αγώνας πρέπει να συνεχίζεται μεθοδικά. Κατά την εκτίμηση του Π. Διαμάντη, για να μπορέσει να προωθηθεί σωστά το θέμα της διεθνούς αναγνώρισης της Γενοκτονίας του ελληνισμού της Ανατολής, θα πρέπει οι κάτοικοι ξένων χωρών να την συνδέσουν με δικούς τους ανθρώπους. Αυτό δεν είναι απαραίτητο να γίνει μόνο σε επίπεδο κυβερνήσεων, αλλά και στις τοπικές κοινωνίες.
«Μια Αυστραλέζα, ονόματι Λοκ [φωτ. αριστερά], βρέθηκε το 1923 στην Ελλάδα και βοήθησε τους πρόσφυγες. Ουσιαστικά εκείνη έχτισε την Ουρανούπολη Χαλκιδικής και ζήτησε από τους φίλους της Αυστραλίας να της στείλουν μαλλί, ώστε να φτιάχνουν οι πρόσφυγες τάπητες και να ζουν από την πώλησή τους.
»Έζησε στην Ουρανούπολη μαζί με τον άντρα της μέχρι το θάνατό της. Εκεί βρίσκονται σήμερα οι τάφοι τους.
»Επίσης, ένας άλλος Αυστραλός, ονόματι Τζορτζ Τρελόαρ από την κωμόπολη Μπαλαράτ, δυτικά της Μελβούρνης, βοήθησε 108.000 Έλληνες πρόσφυγες, κυρίως Πόντιους. Την περίοδο 1922-26 ίδρυσε προσφυγικά χωριά στους νομούς Ροδόπης και Ξάνθης, όπως το Θρυλόριο Ροδόπης – το οποίο λέγονταν αρχικά Τρελόριο προς τιμήν του. Αργότερα βοήθησε πρόσφυγες και στη Θεσσαλονίκη, όπου έμενε με την οικογένειά του στην περιοχή του ξενοδοχείου Makedonia Palace.
»Στην αυλή του σχολείου του Αγίου Πατρικίου του Μπαλαράτ οι ποντιακοί σύλλογοι τοποθέτησαν μνημείο προς τιμήν του, το οποίο γράφει “η Ρωμανία κι αν πέρασεν, ανθεί και φέρει κι άλλο”.
»Εκεί κάνουμε εκδήλωση, με αποτέλεσμα ακόμα και ο Αυστραλός διευθυντής του σχολείου να χορεύει ομάλ’! Προσπαθώ να κάνω τους Αυστραλούς φιλέλληνες. Αν βρούμε ανθρώπους που βοήθησαν τους Έλληνες πρόσφυγες και τους προβάλουμε, θα προωθηθεί και το θέμα της Γενοκτονίας. Το ίδιο πρέπει να κάνουμε και σε άλλες χώρες», προτρέπει ο Π. Διαμάντης.
Η προειδοποίηση του Γενικού Προξενείου
Φιλολογία στο πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ τελείωσε ο Π. Διαμάντης, και στη συνέχεια έκανε μεταπτυχιακές σπουδές, πήρε μάστερ στην Ιστορία του Μακεδονικού Ζητήματος και τέλος διδακτορικό για το θέμα των γενοκτονιών.
Η προσπάθειά του για τη διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας του ποντιακού ελληνισμού ξεκίνησε το 1998, όταν με έξοδα των ποντιακών συλλόγων του Σίδνεϊ ανέλαβε έδρα σχετική με τη μελέτη των γενοκτονιών στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της πόλης.
«Το 1999 κάναμε στο πανεπιστήμιο συνέδριο για τις γενοκτονίες Ελλήνων, Αρμενίων και Ασσυρίων. Ήταν παρούσα και η Μάρτζορι Χουσεπιάν-Ντόμπκιν, η γυναίκα που έγραψε το 1971 στα αγγλικά το βιβλίο για το ολοκαύτωμα της Σμύρνης. Ήρθαν στην εκδήλωση και Γκρίζοι Λύκοι, οι οποίοι, διά στόματος του Τούρκου προξένου, μου είπαν ότι είμαι σε μαύρη λίστα και δεν θα δω ποτέ την Τουρκία. Ο πρόξενος είδε κίνδυνο στην ένωση των τριών λαών».
Ρωμανός Κοντογιαννίδης
