Συνηθίζεται να λέγεται ότι το έγκλημα που δεν τιμωρείται, επαναλαμβάνεται. Αυτό που τελεί ο θύτης, αυτό που βιώνει το θύμα, όταν δεν τιμωρείται επαναλαμβάνεται – και μάλιστα με τραγικότερο και πιο επώδυνο τρόπο.
Την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, η Εκκλησία και ο λαός μας τιμούν την μνήμη των Αγίων Μαρτύρων της Πίστεως και της Πατρίδος, κληρικών οι οποίοι υπέστησαν μαρτύρια και βρήκαν φρικτό θάνατο τις ημέρες κατά τις οποίες εξελίχθηκε η Μικρασιατική Καταστροφή.
Ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος, ο Κυδωνιών Γρηγόριος μαζί με τους 38 ιερείς του, ο Μοσχονησίων Αμβρόσιος και οι εννέα ιερείς της συνοδείας του, ο Ικονίου Προκόπιος, ο Ζήλων Ευθύμιος, ο Αρχιμανδρίτης Πλάτων και πολλοί άλλοι, ήταν η προσφορά της αγωνιζόμενης μικρασιατικής εκκλησίας στη θυσία του ελληνισμού. Δυστυχώς πριν δολοφονηθούν πρόλαβαν να δουν και την καταστροφή των εκκλησιών όπου λειτουργούσαν…
Το έγκλημα αυτό που στοίχισε τη ζωή σε 1.000.000 και πλέον Έλληνες και Ελληνίδες, που εξαφάνισε τον πολιτισμό, τις οικίες, τα μνήματα και τις εκκλησίες, αφού δεν τιμωρήθηκε, επαναλήφθηκε.
Το 1955 και το 1964 στην Κωνσταντινούπολη, την Ίμβρο και την Τένεδο, το 1974 στην Κύπρο και δυστυχώς και στις μέρες μας, με τη βάρβαρη καταστροφή του ναού του Αγίου Αθανασίου στη Χειμάρρα.
Τα αδέλφια και τα ξαδέλφια, κατά δήλωσή τους, των δολοφόνων του 1922, αφού είδαν ότι το μαζικό έγκλημα στη Σμύρνη έμεινε ατιμώρητο, αποφάσισαν να καταστρέψουν ό,τι έφτιαξε η πίστη και η ιστορία στη βορειοηπειρωτική γη. Με άλλα λόγια η βαρβαρότητα, η ληστεία, η λεηλασία, η καταστροφή δεν τελείωσε στη Σμύρνη, αλλά δυστυχώς συνεχίζεται και στη Χειμάρρα.
Θεοφάνης Μαλκίδης
- Ο Θ. Μαλκίδης είναι συγγραφέας του βιβλίου Η εθνική ελληνική μειονότητα στην Αλβανία (στην ελληνική, αγγλική, αλβανική γλώσσα), στο οποίο αναλύεται ο διωγμός των Ελλήνων και της ορθόδοξης εκκλησίας από τη συγκρότηση του αλβανικού κράτους και το καθεστώς Χότζα, μέχρι και τη σύγχρονη περίοδο.
