Ο καλύτερος μήνας στον Πόντο ήταν αναμφισβήτητα ο Αύγουστος ή Αύγουστον ή Αλωνάρτ’ς, όπως αλλιώς λέγονταν. Τα φρούτα και τα λαχανικά αυτόν το μήνα ήταν σε αφθονία, και οι νοικοκυρές ετοιμάζονταν πυρετωδώς για το χειμώνα.
Στη Χαλδία λεγόταν και Αλωνάρτ’ς, αλλά και Άγουστος. Άγουστος λεγόταν και στην Τραπεζούντα και στα Σούρμενα. Στην Ινέπολη λεγόταν Άγοστος.
Ο μήνας αυτός ήταν άρρηκτα συνδεδεμένος με τη γιορτή της Παναγίας τον Δεκαπενταύγουστο και την Παναγία Σουμελά Τραπεζούντας. Μόλις έμπαινε ο Αύγουστος οι ευσεβείς Πόντιοι άρχιζαν τη νηστεία η οποία ολοκληρώνονταν στις 15 Αυγούστου.
Τον Αύγουστο γινόταν στο σύνολο της, σχεδόν, η συγκομιδή των φουντουκιών και καρυδιών. Τα δαμάσκηνα και τα μοσχάτα μήλα είχαν απαράμιλλη γεύση. Τα λαχανικά ήταν άφθονα και οι νοικοκυρές ετοιμάζονταν να τα αποξηράνουν ή να τα κάνουν τουρσί για το χειμώνα. Στο τέλος Αυγούστου προμηθεύονταν ένα ή δύο πρόβατα σφαγμένα για να φτιάξουν καβουρμά.
Τα ψάρια στον Εύξεινο Πόντο αφθονούσαν τον Αύγουστο και οι κάτοικοι υποστήριζαν ότι εκείνες τις ημέρες ήταν πιο νόστιμα.
Ήκουσες Παναγιά και Γιάννη; Βάλε ψάρια ‘ς σο τεγάνι.
Τα πανηγύρια του Αυγούστου
Τα μεγαλύτερα πανηγύρια γίνονταν στις 6 Αυγούστου της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, τον Δεκαπενταύγουστο της Παναγίας, που τον γιόρταζαν σε ολόκληρη την περιοχή, αφού σε κάθε χωριό υπήρχαν εκκλησίες και μοναστήρια αφιερωμένα στην Παναγία. Ο μεγαλύτερος εορτασμός γινόταν στο Μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά στην Τραπεζούντα.
Στις 27 Αυγούστου γιόρταζαν τον Άγιο Φανούριο κι έφτιαχναν φανουρόπιτες, και στις 29 Αυγούστου του Ιωάννου του Προδρόμου. Την τελευταία μέρα του Αυγούστου την θεωρούσαν κλειδοχρονιά, γιατί έκλεινε ο χρόνος και έφευγε το καλοκαίρι.