Μιλάει με πόνο για τους δικούς του ανθρώπους, τους χριστιανούς στη Συρία που παιδεύονται και υποφέρουν – όταν δεν σκοτώνονται, βιάζονται ή βασανίζονται. Μιλάει για έναν πόλεμο που τρία χρόνια τώρα –σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων– έχει στοιχίσει τη ζωή σε πάνω από 220.000 ανθρώπους. Είναι ο πατέρας Ζακχαίος, Αρχιμανδρίτης, εκπρόσωπος του Πατριαρχείου Αντιοχείας των Σύρων Ορθοδόξων και επί πτυχίω στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστήμιου Αθηνών. Εφημέριος των Σύρων Ορθοδόξων που βρίσκονται στην Ελλάδα, επισκέφθηκε πριν από λίγες ημέρες τα γραφεία του pontos-news.gr μαζί με τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Ασσυρίων Κυριάκο Μπατσάρα και μας έδωσαν μια εικόνα από τα πάθη των Χριστιανών της Συρίας.
Πατέρα Ζακχαίε, επισκεφθήκατε πρόσφατα τη Συρία, κι έχετε φρέσκια εικόνα αλλά και φωτογραφίες-ντοκουμέντα από τα γεγονότα εκεί.
Πριν από έντεκα μήνες επισκέφθηκα τη Συρία, αλλά παρακολουθώ στενά τις εξελίξεις τα τελευταία τρία χρόνια – από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος. Ασχολούμαι καθημερινά με τους πρόσφυγες που έρχονται στην Ελλάδα, και δόξα τω Θεώ, με τη βοήθεια και των ελληνικών Αρχών, κάτι κάνουμε. Μετά από πολλές συναντήσεις με τους αρμόδιους των υπουργείων καταφέραμε να αλλάξουμε την εικόνα και το χαρακτηρισμό των Σύρων προσφύγων από «λαθρομετανάστες» σε «πρόσφυγες», και αυτό ήταν πολύ σημαντικό.
Το μεγάλο πρόβλημα όμως δεν είναι εδώ, είναι στη Συρία. Εκεί είναι πολύ δύσκολο να ζήσει ένας χριστιανός σήμερα σε αυτές τις πολύ σκληρές συνθήκες…
…εμφύλιου πολέμου;
πατήρ Ζακχαίος Δεν είναι εμφύλιος, είναι…
Κυριάκος Μπατσάρας Είναι πόλεμος εισβολέων στη χώρα! Οι τζιχαντιστές έχουν έρθει απ’ έξω. Δεν είναι εμφύλιος, είναι κανονικός πόλεμος. Έχει γίνει εισβολή στη χώρα.
Από ποιους έγινε εισβολή;
π.Ζ. Ας ξεκινήσουμε από την αρχή. Στη Συρία ζούσαμε άριστα. Και η οικονομία μας ήταν σε υψηλό επίπεδο και η επιστήμη ήταν πολύ προχωρημένη, και η παιδεία, και ζούσαμε ειρηνικά με τους μουσουλμάνους και με όσους βρίσκονταν γύρω μας. Μιλάω για τους χριστιανούς ορθόδοξους, καθολικούς, προτεστάντες. Ζούσαμε πολύ καλά υπό την ομπρέλα του κράτους, της τάξεως, του πολιτεύματος.
Σύριοι ξεριζωμένοι παίρνουν τον δρόμο της προσφυγιάς
Πώς τότε φτάσαμε στο σημερινό αιματοκύλισμα;
π.Ζ. Πρέπει να πάμε πίσω τουλάχιστον δεκαπέντε χρόνια, από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στο Ιράκ. Υπήρχε μια πολιτική θεωρία η οποία έλεγε το εξής: εάν πειράξουμε το Ιράκ, οδηγούμεθα αυτομάτως και στη διάλυση της Συρίας. Όταν μπήκαν οι Αμερικανοί στο Ιράκ αυτό είχαν σκοπό, να καταστρέψουν και τη Συρία. Αλλά δεν το κατάφεραν, αν και προσπάθησαν με χίλιους τρόπους να αλλάξουν το πολίτευμα. Πριν από τρία χρόνια όμως ξεκίνησαν να στέλνουν στο εσωτερικό της χώρας φανατικούς ανθρώπους. Εμείς ως κοινωνία δεν γνωρίζαμε τέτοιου είδους ανθρώπους, φανατικούς.
Αναφέρεστε σε αυτούς που αυτοαποκαλούνται Ισλαμικό Κράτος;
π.Ζ. Όχι μόνο σε αυτούς, αλλά και σε άλλες ομάδες παρακλάδια της Αλ Κάιντα. Εμείς δεν γνωρίζαμε τέτοιους ανθρώπους, τόσο πολύ φανατισμένους, φονταμενταλιστές.
Και αυτοί οι άνθρωποι τι έκαναν; Κυνήγησαν τους χριστιανούς;
π.Ζ. Είναι πολύπλοκο το θέμα. Έστειλαν αυτούς τους φανατικούς ανθρώπους από 80 περίπου χώρες στη Συρία για πολλούς σκοπούς, αλλά θα αφήσω την πολιτική για τους πολιτικούς. Εμένα με ενδιαφέρει ότι έχουν καταστρέψει την κοινωνία στη Συρία. Η κοινωνία στη Συρία σήμερα έχει καταστραφεί. Δεν μπορεί να ζήσει όπως πριν ένας χριστιανός με τον μουσουλμάνο γείτονά του. Δεν μπορεί, γιατί το πρωί μπορεί να τον χαιρετήσει και το βράδυ να τον σφάξει.
Ο πατέρας Ζακχαίος στα γραφεία του pontos-news.gr
Μιλάμε για αγριότητες δηλαδή.
π.Ζ. Ακριβώς. Η Συρία μετατράπηκε σε δεύτερο Αφγανιστάν. Όλο αυτό το κέρδος των σαράντα ετών με τις επιτυχίες που καταφέραμε τόσα χρόνια ειρηνικής συνύπαρξης, εξαφανίστηκε. Η παιδεία είναι στο μηδέν. Η οικονομία βρίσκεται στο μηδέν.
Έχετε φέρει κάποιες φωτογραφίες* από τη Συρία που απεικονίζουν αυτή την άγρια πραγματικότητα…
π.Ζ. Ακριβώς! Νά,αυτή εδώ είναι από την πόλη Ράκα, μια περιοχή όπου κυριαρχεί το Ισλαμικό Κράτος. Εκεί εφαρμόζουν έναν νόμο που στηρίζεται σε ένα χωρίο του προφήτη Μωάμεθ που λέει ότι ο προφήτης έκοβε τα πόδια και τα χέρια των αμαρτωλών. Γι’ αυτό βλέπετε εδώ στη μέση μιας πλατείας να κόβουν το χέρι ενός ανθρώπου ο οποίος δεν γνωρίζουμε τι έχει κάνει, αλλά του κόβουν το χέρι!
Και στην επόμενη φωτογραφία, όπως βλέπετε, αφού του έκοψαν το χέρι, τώρα του κόβουν και το πόδι! Και όπως βλέπετε, τριγύρω πλήθος ανθρώπων παρακολουθούν, ακόμη και μικρά παιδιά, χωρίς καμία αντίδραση, αποδοκιμασία, ή έστω ένδειξη αποστροφής.
Κ.Μπ. Αντίθετα, παρακολουθούν με θαυμασμό θα έλεγα. Αν έβλεπε αυτά τα πρόσωπα ένας ψυχαναλυτής θα έλεγε ότι πρόκειται για θαυμασμό. Θαυμάζουν και συμμετέχουν σε αυτό που συμβαίνει.
Μήπως η μη αντίδραση πηγάζει από φόβο;
π.Ζ. Όχι, εάν φοβούνταν θα έφευγαν…
Κ.Μπ. …ενώ κάθονται εκεί για να το απολαύσουν. Αυτή είναι η επιτυχία του φονταμενταλισμού, ότι δημιουργούν με τις πράξεις τους διάδοχη κατάσταση.
π.Ζ. Στην επόμενη φωτογραφία βλέπουμε πάλι τη δημόσια εκτέλεση μιας θανατικής ποινής, αλλά με ξίφος.
Βαρβαρότητα και έγκλημα πάλι μπροστά σε ανθρώπους, αλλά και σε μικρά παιδιά…
Κ.Μπ. Πάντα στα εγκλήματά τους θέλουν να έχουν θεατές. Δεν τα κάνουν κρυφά, γιατί θέλουν να περάσουν το μήνυμα ότι εδώ είναι ο Μωάμεθ που σας τιμωρεί. Και δεν επιτρέπουν στο θύμα να απολογηθεί, γιατί μπορεί να μην το έχει κάνει ή να μην ήξερε ότι το αδίκημα για το οποίο τον εκτελούν είχε πει ο Μωάμεθ να μην το κάνουν.
π.Ζ. Στηρίζονται μάλιστα και στην παράδοση των Χαλιφών και στο «ιερό» κείμενο του Κορανίου. Θα σας αναφέρω κάποια παραδείγματα: Οι χριστιανοί δεν πρέπει να φορούν ίδια ενδύματα με τους μουσουλμάνους, πρέπει να έχουν διαφορετικό ένδυμα για να ξεχωρίζουν από μακριά. Οι χριστιανοί πρέπει να τιμούν τους μουσουλμάνους, πρέπει να τους σέβονται, να σηκώνονται όταν έρθει ένας μουσουλμάνος. Οι χριστιανοί δεν πρέπει να φέρουν επάνω τους όπλο, ούτε μαχαίρι. Οι χριστιανοί απαγορεύεται να πουλάνε κρασί, απαγορεύεται να θρηνούν και να φωνάζουν στις κηδείες τους. Απαγορεύεται να χτυπήσουν για οποιονδήποτε λόγο μουσουλμάνο, υποχρεώνονται να σταματήσουν την κατήχηση. Δεν έχουν δικαίωμα να γιορτάζουν τις μεγάλες γιορτές του χριστιανισμού, πρέπει να μην φαίνεται ο σταυρός πάνω στο θόλο των εκκλησιών. Ο χριστιανός δεν έχει δικαίωμα να μπει σε δικαστήριο και να ζητήσει την καταδίκη μουσουλμάνου, ακόμα και αν ο χριστιανός είχε δίκιο.
Αυτή λοιπόν είναι η ζοφερή πραγματικότητα στη Συρία σήμερα…
π.Ζ. Αυτά που σας περιέγραψα και αυτά που είδατε στις φωτογραφίες συμβαίνουν στις περιοχές που έχουν καταληφθεί από το Ισλαμικό Κράτος· αυτά τα πράγματα δεν ίσχυαν παλιά. Κι άλλα ακόμα χειρότερα, όπως σε αυτήν τη φωτογραφία εδώ, από το Χαλέπι, που βλέπετε μικρά παιδιά να εκπαιδεύονται από τζιχαντιστές. Εντάσσονται από αυτή την τρυφερή ηλικία στο Ισλαμικό Κράτος, προκειμένου αύριο να σκοτώσουν τους συμμαθητές τους… Στην επόμενη φωτογραφία βλέπουμε ένα μικρό παιδί με έναν τζιχαντιστή του Ισλαμικού Κράτους να εκτελούν έναν όμηρο…
Δεν υπάρχουν λόγια να περιγράψεις αυτό…
Κ.Μπ. Εδώ δικαιώνονται οι Κινέζοι που λένε ότι μια φωτογραφία αξίζει 1.000 λέξεις… Ούτε 1.000.000 λέξεις δεν μπορούν να περιγράψουν αυτό που βλέπουμε σε αυτές τις φωτογραφίες. Αυτή είναι η πραγματικότητα σήμερα σε μεγάλες περιοχές της Συρίας δυστυχώς…
Εδώ βλέπω μια φωτογραφία με σημαίες…
π.Ζ. Ναι, γράφει επάνω «Turkey is guilty» γιατί οι πρόγονοι του Ερντογάν είναι υπεύθυνοι για την τριαδική γενοκτονία των τριών λαών, του αρμενικού, του συριακού και ασσυριακού, και των Ελλήνων Ποντίων… και εφέτος κλείνουμε όπως ξέρετε τα 100 χρόνια από την γενοκτονία των τριών λαών. Ευχόμαστε όλοι να μην γίνει ξανά, όμως δυστυχώς γίνεται και αυτές τις μέρες γενοκτονία –μετά από 100 χρόνια– εναντίον των χριστιανών Σύρων…
Εδώ πρόσφυγες το 1915 στην Πρεσβεία της Ρωσίας στο Ιράν.
Πρόσφατα διάβασα ένα άρθρο της UNICEF που αναφέρει ότι 14.000.000 παιδιά επηρεάζονται εξαιτίας του πολέμου στη Συρία και στο Ιράκ.
Αυτή η φωτογραφία είναι από το Χαλέπι, δείχνει δύο παιδιά τα οποία ετοιμάζουν το γάλα του μικρού αδερφού τους. Μπορεί οι γονείς τους να έχουν σκοτωθεί, να είναι ορφανά…
Μιλήστε μας για τους Σύρους πρόσφυγες που έρχονται στην Ελλάδα.
π.Ζ. Εμείς ως Συριακή Ορθόδοξη Εκκλησία είχαμε ένα κέντρο φιλοξενίας των προσφύγων, στον Πειραιά. Τώρα όμως έκλεισε για οικονομικούς και για άλλους λόγους. Σήμερα οι πρόσφυγες που έρχονται από τη Συρία φιλοξενούνται σε διάφορες δομές στην Αθήνα, π.χ. στον Νέο Κόσμο, στην Καλλιθέα κ.α.
Κι εσείς τρέχετε να τους βρείτε να τους συνδράμετε. Εκείνοι πού μπορούν να σας βρουν;
π.Ζ. Μέχρι σήμερα δεν έχουμε δική μας έδρα εδώ στην Ελλάδα. Ελπίζω το επόμενο διάστημα να μας προσφέρει η Αρχιεπισκοπή Αθηνών έναν ναό προκειμένου να τελούμε τα μυστήρια και τη θεία λειτουργία, διότι αυτό θα βοηθάει πάρα πολύ.
Και θα συσπειρώσει τους πρόσφυγες…
π.Ζ. Όπως όμως σας είπα και στην αρχή, το πρόβλημα δεν είναι οι πρόσφυγες. Το πρόβλημα είναι η πατρίδα μας η οποία χάνεται, χάνεται μπροστά στα μάτια όλων των ανθρώπων και η Συρία δεν είναι μια λέξη περαστική στην ιστορία της ανθρωπότητας. Όταν αναφερόμαστε στη Συρία, μιλάμε για την πρώτη νομική σχολή στον κόσμο, προ Χριστού, μιλάμε για μια χώρα με μεγάλο πολιτισμό, μιλάμε για την πηγή του χριστιανισμού. Ο Απόστολος Παύλος από τη Συρία ξεκίνησε τις περιοδείες του.
Σήμερα, δόξα τω Θεώ, έχουμε ορθοδόξους οι οποίοι προστατεύουν με τα όπλα τους γονείς, τους συγγενείς τους, που ζουν σε κάποιες περιοχές της Συρίας στον Βορρά, στα σύνορα με την Τουρκία. Όμως χρειάζονται ακόμα πολλή βοήθεια, χρειάζονται ανθρώπους και όπλα για να μην ξαναγίνει Γενοκτονία το 2015, όπως πριν από 100 χρόνια…
*Πολλές από τις φωτογραφίες που περιγράφονται στη συνέντευξη επιλέξαμε να μην δημοσιευτούν λόγω υπερβολικής σκληρότητας.
Η συνέντευξη παραχωρήθηκε στον δημοσιογράφο Κυριάκο Καριώτη.