Ανάμεσα στους Ελληνοκύπριους που επέστρεψαν προσωρινά, και ένα ζευγάρι ο γάμος του οποίου ήταν το τελευταίο μυστήριο που τελέστηκε πριν από την τουρκική εισβολή.
Την τελευταία φορά που λειτούργησε, το ημερολόγιο έγραφε 14 Ιουλίου 1974. Έναν μήνα μετά την εισβολή η εκκλησία της Παναγίας της Ευαγγελίστριας στον Γερόλακκο έγινε αποθήκη πυρομαχικών. Το σκεπτικό ήταν ότι η Εθνική Φρουρά δεν θα χτυπούσε ποτέ ένα ναό με πυροβόλα ή όλμους. Όταν στον Γερόλακκο θα μεταφερθούν οι Τουρκοκύπριοι και αργότερα οι έποικοι, η Παναγιά των χριστιανών θα γίνει το τζαμί των μουσουλμάνων.
Την Κυριακή, 40 χρόνια μετά την τελευταία λειτουργία, η Παναγία στον Γερόλακκο γέμισε και πάλι από ψαλμωδίες και ύμνους. Πριν από δύο χρόνια στην περιοχή κατασκευάστηκε νέο τέμενος, οπότε η εκκλησία λειτούργησε ως πολιτιστικό κέντρο, απογυμνωμένη από εικόνες και τέμπλο, και με ισλαμικές επιγραφές παντού.
Αν και η επίσημη άδεια δόθηκε μόλις την Παρασκευή, οι κάτοικοι του χωριού (που απέχει μόλις μερικά λεπτά από το οδόφραγμα) με συγκίνηση και δάκρυα στα μάτια πήγαν στον Γερόλακκο χρησιμοποιώντας κάθε μέσο. Πέντε λεωφορεία και 200 αυτοκίνητα γέμισαν από νωρίς τους δρόμους του χωριού, με την αστυνομία να αυξάνει διακριτικά την παρουσία της.
«Φύγαμε νέοι και επιστρέφουμε γέροι», είπαν πολλοί. Από τις πιο συγκινητικές ιστορίες εκείνη ενός ζευγαριού. Ο γάμος του ήταν η τελευταία τελετή που έγινε το 1974 στην Παναγία του Γερόλακκου. Βγήκαν παντρεμένοι αργά το απόγευμα της Κυριακής, και ο παπάς κλείδωσε για πάντα πίσω τους την πόρτα. Σαράντα χρόνια μετά ο τότε νέος γαμπρός και η σύζυγός του ήταν οι πρώτοι που έφτασαν στη λειτουργία.
Ναι στον Γερόλακκο, όχι στην Ακανθού
Μπορεί οι Ελληνοκύπριοι του Γερόλακκου να λειτούργησαν και πάλι την Παναγία του χωριού, δεν συνέβη ωστόσο το ίδιο και στην επίσης κατεχόμενη Ακανθού.
Αν και οι αρχές είχαν δώσει άδεια να τελεστεί, μετά από 40 χρόνια, εσπερινός στο ξωκλήσι της Παναγίας της Περγαμιώτισσας, τελικά τα Ηνωμένα Έθνη ενημέρωσαν τον δήμαρχο ότι η άδεια ακυρώνεται καθώς ο χώρος που λειτουργεί ως πινακοθήκη θα φιλοξενούσε την ίδια ημέρα και ένα φεστιβάλ.
Το ξωκλήσι της Παναγίας της Περγαμιώτισσας αναστηλώθηκε το 2009 με χρήματα του δικοινοτικού προγράμματος που εφαρμόζει η πρεσβεία των ΗΠΑ στην Κύπρο. Από εκείνη τη χρονιά, και κάθε χρόνο, ο Δήμος Ακανθούς υποβάλλει αίτημα για τέλεση θείας λειτουργίας ή εσπερινού.
Τμήμα σύνταξης pontos-news.gr με πληροφορίες από εφ. Φιλελεύθερος