Σε ισχύ σε λίγες μέρες οι ρυθμίσεις που ψηφίστηκαν το 2011. Αλλάζουν τα πάντα στον ιδιωτικό τομέα. Όσα πρέπει να γνωρίζουν οι εργαζόμενοι.
Μεγάλες αλλαγές στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα έρχονται από 15 Μαΐου, λόγω της εφαρμογής μιας σειράς διατάξεων, που έχουν ψηφιστεί από το 2011 και οδηγούν σε ανατροπή του συστήματος αμοιβών, που όριζαν η Εθνική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας και οι κλαδικές συμβάσεις.
Σύμφωνα με τον “Τύπο της Κυριακής”, οι αλλαγές θα φέρουν τα πάνω κάτω στην αγορά εργασίας, καθώς πρακτικά θα επιφέρουν μείωση μισθών και περαιτέρω ελαστικοποίηση της εργασίας, σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο για τους Έλληνες, με την ανεργία να καλπάζει ανεξέλεγκτη.
Τι θα ισχύει από τις 15 Μαΐου
Η εφημερίδα δημοσιεύει ερωτήσεις και απαντήσεις για το τι θα ισχύει στην αγορά εργασίας σε λίγες μέρες, καθώς και τρία χαρακτηριστικά παραδείγματα για το πώς θα επηρεαστεί ο μισθός.
Ποιες συμβάσεις εφαρμόζονται σήμερα;
Επικρατούν κατά κράτος οι επιχειρησιακές και οι αόριστης διάρκειας (ατομικές). Οι κλαδικές έχουν σχεδόν εξαφανιστεί. Το 2012 υπογράφτηκαν σχεδόν 1.000 επιχειρησιακές συμβάσεις και μόλις 12 κλαδικές συμβάσεις. Το 2013 υπογράφηκαν 3 κλαδικές και 70 επιχειρησιακές.
Τι ίσχυε και τι αλλάζει στις επιχειρησιακές και τις ατομικές συμβάσεις
Πριν από την ψήφιση των εργασιακών μέτρων, οι επιχειρησιακές συμβάσεις δεν μπορούσαν να προβλέψουν χαμηλότερους μισθούς από αυτούς που καθόριζαν οι εκάστοτε κλαδικές συμβάσεις. Οι δε ατομικές συμβάσεις, δεν μπορούσαν να έχουν μισθούς κάτω από αυτούς της Εθνικής Σύμβασης.
Με το Μνημόνιο και την επιλογή της εσωτερικής υποτίμησης, δόθηκε η δυνατότητα αρχικά με το νόμο 4024/11 (επί Κατσέλη στο εργασίας) και μετέπειτα με το νόμο 4046/12 (με πρωθυπουργό τον Λ. Παπαδήμο και υπουργό Εργασίας τον Γ. Κουτρουμάνη) να υπογράφονται επιχειρησιακές και ατομικές συμβάσεις που να αποκλίνουν προς τα κάτω από τις κλαδικές και να έχουν ως “πάτωμα”, όχι το μισθό της Εθνικής Σύμβασης, αλλά το νομοθετημένο από το κράτος μισθό που μειώθηκε κατά 22% (και κατά32% για τους μέχρι 25 ετών) από το μισθό της Εθνικής Σύμβασης. Έτσι, με την 6η Πράξη υπουργικού Συμβουλίου της 28ης/2/2012, ο μισθός της Εθνικής Σύμβασης των 751 ευρώ έπεσε στα 586 ευρώ (-22%) και στα 511 ευρώ (-32%) για τους μέχρι 25 ετών.
Τι είναι η λεγόμενη μετενέργεια και πώς επηρεάζει τους μισθούς;
Κάθε σύμβαση που υπογράφεται με ημερομηνία λήξης ισχύει για ένα τρίμηνο μετά τη λήξη της. Στο τρίμηνο αυτό όλοι οι όροι της σύμβασης που έληξε “μετενεργούν” στις αποδοχές των εργαζομένων, δηλαδή εξακολουθούν να αμείβονται με τις αποδοχές της σύμβασης που έληξε
Τι γίνεται μετά το τρίμηνο της μετενέργειας και τι προβλέπουν οι νέες ρυθμίσεις που μπαίνουν από τις 15 Μαΐου του 2013 σε ισχύ;
Με την 6η Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου (της 28ης/2/2012) αποφασίστηκε ότι 3 μήνες αφότου λήξει η σύμβαση (μετενέργεια) και υπό την προϋπόθεση ότι δεν έχει υπογραφεί νέα στο διάστημα αυτό (των 3 μηνών), ο εργαζόμενος εξακολουθεί να παίρνει το βασικό μισθό της σύμβασής του και μόνο 4 επιδόματα: επίδομα τέκνων (5% για κάθε παιδί), επίδομα λόγω προϋπηρεσίας, επίδομα σπουδών (15%-25%) και ανθυγιεινό επίδομα. Όλα τα άλλα τυχόν ειδικά και κλαδικά επιδόματα που προβλέπονταν στη σύμβαση που έληξε παύουν να ισχύουν και δεν είναι υποχρεωμένος να τα καταβάλλει ο εργοδότης, παρά μόνο κατόπιν νέας σύμβασης.
Τι πρακτικό αποτέλεσμα επιφέρει η δια νόμου απάλειψη των επιδομάτων;
Επιφέρει δυνητικά μείωση μισθών καθώς εργοδότες και επιχειρήσεις δεν έχουν υποχρέωση να καταβάλλουν τα διάφορα επιδόματα, παρά μόνο τέσσερα.
Επηρεάζονται οι υπερωρίες;
Ναι. Όταν αναγγέλλονται στο ΣΕΠΕ πληρώνονται με 40% και όταν δεν αναγγέλλονται με 80% επί του ωρομισθίου.
Σε τι ποσοστά μπορεί να φτάσει η μείωση μισθών με την κατάργηση επιδομάτων;
Για πολλούς εργαζομένους που έχουν συμβάσεις με 7 ή 8 ειδικά επιδόματα, η μείωση στις αποδοχές που είχαν πριν και στις αποδοχές που δυνητικά θα έχουν μετά τη μετενέργεια μπορεί να ξεπεράσει και το 30%-35%. Προσοχή όμως γιατί η περίπτωση της μετενέργειας αφορά κυρίως κλαδικές συμβάσεις που έληξαν για μισθωτούς που δεν είχαν έως τώρα καμία μείωση, ούτε με επιχειρησιακές ούτε με ατομικές συμβάσεις.
Πώς μπορεί να αμυνθεί ο εργαζόμενος απέναντι στο ενδεχόμενο να έχει μείωση μισθού λόγω λήξης της μετενέργειας;
Μόνο με έναν τρόπο: να υπάρξει στο τρίμηνο της μετενέργειας νέα συλλογική –κλαδική, ή επιχειρησιακή- σύμβαση ώστε να επανακαθοριστούν οι αμοιβές και να διατηρήσει τα επιδόματα, έστω και με λελογισμένες μειώσεις. Προσοχή όμως γιατί σε περίπτωση κλαδικής σύμβασης, αν μια επιχείρηση δεν είναι μέλος της εργοδοτικής οργάνωσης που την έχει υπογράψει, δεν δεσμεύεται να ακολουθήσει τους όρους της καθώς έχει καταργηθεί η λεγόμενη επεκτασιμότητα στις κλαδικές συμβάσεις.
Τι θα γίνει αν ο εργαζόμενος πάει σε ατομική διαπραγμάτευση;
Εδώ ο κανόνας λέει ότι μια επιχείρηση μπορεί να εφαρμόσει ένα εντελώς διαφορετικό σύστημα αμοιβών, με όρια από 586 ευρώ μέχρι 5.586 ευρώ ανάλογα με το τι θέλει από τον κάθε υπάλληλο. Δεν υπάρχει δηλαδή οριζόντιο σύστημα αμοιβών. Στην ελληνική αγορά που επικρατούσε για χρόνια, το οριζόντιο σύστημα αμοιβών, η επικράτηση των επιχειρησιακών συμβάσεων λειτούργησαν ως εργαλείο μείωσης μισθών, με το φόβητρο των απολύσεων.
Είναι εφικτή η υπογραφή συλλογικής σύμβασης που θα περιορίζει τις απώλειες με τα δεδομένα που επικρατούν στην αγορά;
Εξαρτάται από τον κλάδο όπου ανήκει η επιχείρηση, τον ανταγωνισμό της αγοράς, τις ανάγκες της σε εξειδικευμένο προσωπικό, την πολιτική μισθών κλπ. Υπάρχουν -λίγες- επιχειρήσεις που έχουν τέτοιο σύστημα αμοιβών και δίνουν αυξήσεις ανάλογα με την επίτευξη στόχων.
Ένας εργαζόμενος που είχε κλαδική σύμβαση, η οποία έληξε και δεν ανανεώθηκε, τι επιπτώσεις θα έχει μετά τις 15 Μαΐου;
Ανάλογα με το είδος της σύμβασης και το αν ο εργοδότης είναι μέλος εργοδοτικής οργάνωσης που συμμετέχει σε συλλογικές διαπραγματεύσεις θα έχει τις παρακάτω επιπτώσεις:
α) Αν η σύμβασή του έληξε πριν τις 14.2.12 και δεν έχει υπογράψει καμία άλλη, τότε μετά τις 15 Μαΐου, ο εργοδότης του ή η επιχείρηση που εργάζεται, δεν δεσμεύεται να του καταβάλλει τυχόν ειδικά επιδόματα, εκτός από το επίδομα τέκνων, προϋπηρεσίας, σπουδών και ανθυγιεινό.
β) Αν η σύμβαση έληξε και έχει υπογράψει επιχειρησιακή διετούς διάρκεια μετά τις 14/2/12, δεν επηρεάζεται και θα εξακολουθήσει να έχει τις αμοιβές που συμφώνησε μέχρι την ημερομηνία που λήγει η επιχειρησιακή του σύμβαση. Μετά τη λήξε της θα μπει στο τρίμηνο της μετενέργειας. Προσοχή όμως γιατί πλέον η ανώτατη διάρκεια όλων των συμβάσεων που έχουν υπογραφεί μετά τις 14/2/12, είναι μέχρι 3 χρόνια.
γ) Αν ο εργοδότης του είναι μέλος των οργανώσεων (ΣΕΒ, ΕΣΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ) που διαπραγματεύονται με τη ΓΣΕΕ, τότε ο εν λόγω εργαζόμενος ακόμη και αν έχει επιχειρησιακή σύμβαση που έληξε δικαιούται μεν τα 4 επιδόματα, αλλά ο μισθό του δεν μπορεί να είναι χαμηλότερος από το μισθό της Εθνικής Σύμβασης, επειδή ο εργοδότης του ή η επιχείρησή του είναι μέλος των εργοδοτικών οργανώσεων που συνυπέγραψαν την Εθνική Σύμβαση. Ως εκ τούτου, από τη στιγμή που ο μισθό της Εθνικής Σύμβασης ξεκινά από 751 ευρώ, ο εν λόγω εργαζόμενος δεν μπορεί να πέσει κάτω από τα 751 ευρώ.
δ) Αν ο εργοδότης του δεν είναι μέλος οργανώσεων, τότε δεσμεύεται να καταβάλλει όχι το μισθό της Εθνικής Σύμβασης, αλλά το νομοθετημένο μισθό των 586 ευρώ και τα 4 επιδόματα.
Μπορεί να αλλάξει επιχειρησιακή ή ατομική σύμβαση πριν από τη λήξη της;
Ναι, εφόσον η επιχειρησιακή έχει υπογραφεί στο διάστημα από 27/10/2011 μέχρι 12/11/2012. Σε αυτές τις περιπτώσεις και εφόσον οι εργοδότες δεν είναι μέλη των οργανώσεων που συμμετέχουν σε διαπραγματεύσεις για την Εθνική Σύμβαση, μπορούν να θέσουν αίτημα για τροποποίηση της ισχύουσας επιχειρησιακής σύμβασης και να ξεκινήσουν διαπραγμάτευση από τα 586 ευρώ + τα 4 επιδόματα.
Τι θα γίνει αν δεν υπογραφεί φέτος Εθνική Σύμβαση ανάμεσα στη ΓΣΕΕ και τα μέλη των εργοδοτικών οργανώσεων;
Θα ισχύει για τους μεν εργοδότες -μέλη οργανώσεων ο τελευταίος μισθός της Εθνικής Σύμβασης (751 ευρώ) εφόσον προχωρήσουν σε επιχειρησιακές ή ατομικές συμβάσεις, ενώ για τους εργοδότες που δεν είναι μέλη, θα ισχύει ο νομοθετημένος μισθός των 586 ευρώ στις διαπραγματεύσεις για επιχειρησιακή ή ατομική σύμβαση μαζί με τα 4 επιδόματα σε κάθε περίπτωση.
Πώς μπορούν να επαναχορηγηθούν το επίδομα γάμου και άλλα επιδόματα;
Είτε με νέα σύμβαση που να το προβλέπει είτε ως οικειοθελής παροχή, εκτός σύμβασης, από τον εργοδότη.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 1
Τραπεζοϋπάλληλος με 20 έτη και βασικό μισθό 1.300 ευρώ. Δικαιούται επίδομα γάμου (10%) τέκνων (5%), βρεφονηπιακό επίδομα (230 ευρώ/μήνα), επίδομα ισολογισμού (1.300 ευρώ/έτος), επίδομα παιδικής μέριμνας (μισθός 16ου κλιμακίου-1.020 ευρώ). Σήμερα με όλα τα επιδόματα παίρνει 27.114 ευρώ το χρόνο. Αν φύγουν το επίδομα ισολογισμού, βρεφονηπιακό επίδομα, το επίδομα παιδικής μέριμνας και το επίδομα γάμου, θα εισπράττει 20.600 ευρώ. Μείωση εισοδήματος: 24%.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 2
Υπάλληλος με βασικό μισθό 1.100 ευρώ και 10 χρόνια προϋπηρεσία, αν έχει πτυχίο και είναι έγγαμος σε θέση διοικητικού οικονομικού, παίρνει τα εξής επιδόματα: γάμου, 10%, τέκνων 10%, προϋπηρεσίας 5%, ισολογισμού έως ένας μισθός, χρονοεπίδομα 4%, επίδομα ηλεκτρονικού υπολογιστή 10%, επιστημονικό επίδομα 20%. Με τα 7 επιδόματα ο μισθός του διαμορφώνεται στα 2.580 ευρώ. Με μόνο τα 4 επιδόματα μετά τη μετενέργεια, οι αποδοχές του θα πέσουν στα 1.742 ευρώ (-32%). Μόνο με νέα σύμβαση μπορεί να περιορίσει την απώλεια.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 3
Ξενοδοχοϋπάλληλος έγγαμος με 20 χρόνια υπηρεσίας και βασικό μισθό κλαδικής σύμβασης 821 ευρώ (ήταν 967 ευρώ το 2012). Η κλαδική του σύμβαση προβλέπει ειδικά επιδόματα, όπως επίδομα διαμονής (7% επί του βασικού μισθού), επίδομα τροφής (10%), ανθυγιεινό (μάγειρας 10%), επίδομα στολής (10%) επίδομα εποχικής απασχόλησης (10%) και επίδομα τουριστικής σχολής (6%, αν προέρχεται από ταχύρρυθμη σχολή, 10% από μέση και 15% από ανώτερη). Σήμερα οι τελικές του (βάσει κλαδικής σύμβασης) αποδοχές φτάνουν στα 1.484 ευρώ. Αν λήξει η σύμβαση (31/12/2013), χωρίς να υπογράψει νέα μέσα σε 3 μήνες, τότε αυτόματα στο τέλος Μαρτίου του 2014 οι αποδοχές του επιστρέφουν στο βασικό του κλιμακίου του, δηλαδή στα 821 ευρώ, και επάνω σε αυτό το μισθό μπαίνουν μόνο το επίδομα προϋπηρεσίας (106,40 ευρώ) και το επίδομα σχολής (6%-15%), που σημαίνει ότι ο μισθός του μπορεί να πέσει στα 1.068 ευρώ, δηλαδή -416 ευρώ (28% κάτω) σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα.
Πηγή: news247.gr
