Πλησιάζει η τελευταία Κυριακή της Αποκριάς με μεγάλες καρναβαλικές παρελάσεις σε όλη την Ελλάδα, ξεφάντωμα στους δρόμους από μικρούς και μεγάλους, που θα προσπαθήσουν να αφήσουν για λίγο στην άκρη τα προβλήματα και να διασκεδάσουν. Από πού προέρχεται όμως το έθιμο της Αποκριάς και τι ακριβώς σημαίνει;
Η λέξη αποκριά προέρχεται από το Βυζαντινό “αποκρέω”, που σημαίνει αποχή από το κρέας. Το ίδιο επίσης σημαίνει και η Λατινική λέξη “Καρνεβάλε”.
Απόκριες είναι οι τρεις εβδομάδες πριν από τη Μεγάλη Σαρακοστή. Ταυτίζονται με την περίοδο του Τριωδίου, μια κινητή περίοδο στην Ορθόδοξη Χριστιανική παράδοση από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι την Κυριακή της Τυροφάγου ή Τυρινής.
Οι καρναβαλικές εκδηλώσεις έχουν τις ρίζες τους στην αρχαία Ελλαδα και προέρχονται από την λατρεία του Θεού του κρασιού και του κεφιού, αλλα και της ζωής και της αναπαραγωής Διονύσου.
Ο Διόνυσος είχε μαζί του τους Σάτυρους και τους Σελινούς, οι οποίοι έβαζαν στα κεφάλια τους στεφάνι από κισσό, φόραγαν μάσκες, και ντύνονταν με δέρματα ζώων. Οι λάτρεις του Διόνυσου ζαλισμένοι από το κρασί του Βάκχου χυδαιολογούσαν, θορυβούσαν, και χόρευαν.
Οι Διονυσιακές και Βάκχικες αυτές γιορτές, είχαν σχέση με το τέλος του χειμώνα, και τον ερχομό της άνοιξης, συμβόλιζαν δε την εποχή που η γή “ξυπνά” από την χειμερία νάρκη, και αναγεννάται. Για τους αρχαίους λαούς ο κύκλος αυτός της αναγέννησης της φύσης, είχε σχέση και με τις ανθρώπινες ψυχές και συμβολίζονταν με το φόρεμα της μάσκας.
Το έθιμο καταπολεμήθηκε από την εκκλησία λόγω της ειδωλολατρικής του προέλεσυσης άλλα τελικά επικράτησε και μάλιστα επεκτάθηκε η χρονική του διάρκεια στις τρείς εβδομάδες του Τριωδίου.
Την Καθαρά Δευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή και η μεγάλη νηστεία, για την Ορθόδοξη εκκλησία, ενώ ταυτόχρονα σημαίνει το τέλος των Απόκρεω. Η Καθαρά Δευτέρα ονομάστηκε έτσι γιατί οι Χριστιανοί “καθαρίζονταν” πνευματικά και σωματικά.
Είναι μέρα νηστείας αλλά και μέρα αργίας για τους Χριστιανούς και εορτάζεται 48 ημέρες πριν την Κυριακή της Ανάστασης του Χριστού, το χριστιανικό Πάσχα.
Επιμέλεια: Ζαμπετάκη Ε.
Σχετικά άρθρα:
Πώς ωφελεί την υγεία μας η νηστεία της Σαρακοστής;