Την περασμένη Κυριακή 2 Σεπτέμβρη πραγματοποιήθηκε στην Παναγία Σουμελά, το Ετήσιο Μνημόσυνο Υπέρ Αναπαύσεως των Ψυχών των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος της Ηρωϊκής Επτάκωμης Σάντας του Πόντου.
Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος οι Σύλλογοι Σαντέων Ποντίων απ’ όλη την Ελλάδα ανταμώνουν την πρώτη Κυριακή του Σεπτέμβρη, στην Παναγία Σουμελά στην Καστανιά, όπου διοργανώνουν το ετήσιο μνημόσυνο στη μνήμη των νεκρών προγόνων τους. Μία συνάντηση που παράλληλα λειτουργεί θετική στη σύσφιξη των μεταξύ των αδελφών συλλόγων, σχέσεων, στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης και στη συνέχεια της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Σανταίοι απ’ όλη την Ελλάδα όπως ο Σύλλογος Ποντίων Νέας Σάντας Κιλκίς, ο Σύλλογος Γυναικών Νέας Σάντας Κιλκίς, ο Σύλλογος Φ. Πρ. Περιβάλλοντος Νέας Σάντας Κιλκίς, ο Σύλλογος Γυναικών Παντελεήμονα Κιλκίς, ο Τουριστικός Ομιλος Καστανιάς Ημαθίας, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μ. Σάντας Ημαθίας, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ράχης Ημαθίας, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ποντίων Παλατιτσίων Ημαθίας, ο Σύλλογος Αμαραντιωτών Θεσσαλονίκης, ο Πολιτιστικός Σύλλογος «ΟΙ ΡΙΖΕΣ» Πεύκων Αλεξανδρούπολης, ο Πολιτιστικός Σύλλγοος «Η ΣΑΝΤΑ» Αετοχωρίου Αλεξανδρούπολης, ο Σύλλογος «Εύξεινος Λέσχη Αχαρνών και Αττικής» ο καπετάν Ευκλείδης και η Φιλαρμονική της Νέας Σάντας, συνέρρευσαν από την παραμονή στο χώρο της Παναγίας Σουμελά όπου και φιλοξενήθηκαν στους ξενώνες. Στον ξενώνα «Της Σάντας τ’ οσπίτι», έγινε σύμφωνα με το έθιμο, η ετοιμασία του κανόνα, το στόλισμα των κολλύβων, το απόγευμα του Σαββάτου. Ακολούθησε τρισάγιο και κατάθεση στεφάνων στο μνημείο των Αγωνιστών και Μαρτύρων του Πόντου, ενώ λίγο μετά προβλήθηκε DVD με στιγμιότυπο από τον εορτασμό των 90 χρόνων και η βραδιά ολοκληρώθηκε με δείπνο.
Το πρωί της Κυριακής τελέστηκε πανηγυρική θεία λειτουργία και Μνημόσυνο στη μνήμη των Σανταίων, στην εκκλησία της Παναγίας Σουμελά, παρουσία των αρχών του τόπου.
Η επιμνημόσυνη δέηση εψάλει στη συνέχεια στο Μνημείο των Σανταίων. Χαιρετισμό στους παρόντες απηύθυνε η πρόεδρος του Συλλόγου Σανταίων Θεσσαλονίκης Βικτωρία Σαββίδου τονίζοντας πως το ετήσιο αυτό διήμερο μνήμης και τιμής είναι προσπάθεια αντίστασης στην επιχειρούμενη αλλοτρίωση. «91 χρόνια μετά το Ολοκαύτωμα της Ηρωϊκής Σάντας του Πόντου, συνεχίζουμε κάθε χρόνο το νοερό ταξίδι στη μυρωμένη γη του πόντου, πιασμένοι χέρι – χέρι, μικροί και μεγάλοι, το ελάχιστο της οφειλόμενης τιμής σ’ όλους αυτούς που θυσιάστηκαν για τη Σάντα, το Σούλι του Πόντου’.
Στο χρονικό του Ολοκαυτώματος της Επτάκωμης Σάντας αναφέρθηκε στη συνέχεια ο κ. Θεοφάνης Μαλκίδης, Δρ. Κοινωνικών Επιστημών ο οποίος παράλληλα μίλησε για οργανωμένη προσπάθεια παραχάραξης της ιστορικής αλήθειας καυτηριάζοντας την «εισβολή» τουρκικών σήριαλ και με ιστορικό περιεχόμενο, στην ελληνική τηλεόραση με στόχο την αμνησία του τηλεοπτικού κοινού.
Οι διήμερες εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν με την παράθεση ποντιακού γεύματος.